Opleidingen richten zich op ambtenaar nieuwe stijl

Onderwijsinstellingen, van ROC tot Bestuursacademie, spelen in op de competenties die de ambtenaar ‘nieuwe stijl’ moet hebben. Samenwerken, onderhandelen, presenteren, communiceren en integraal denken: dat zijn de vaardigheden waarin de toekomstige baliemedewerkers en beleidsadviseurs worden onderwezen. Van een ambtenarenopleiding is nergens sprake, maar er is wel meer afstemming met de praktijk.

Generalist binnen de overheid
De opleiding Juridisch medewerker openbaar bestuur, een populaire mbo-studie, gaat volgend schooljaar  ingrijpend veranderen. Er komt meer aandacht voor competenties als procesmatig denken, politieke sensitiviteit, klanttevredenheid, gesprekstechnieken en conflict-voorkoming en -hantering. Bij de Bestuursacademie Nederland leidt een nieuwe afstudeervariant als ‘Beleid, bestuur en proces, situationeel beleidsadviseur’ op om ‘de generalist binnen de overheid te worden.’

Aansluiten bij de maatschappij
Joan van  Belzen, teammanager opleidingen: ‘Vroeger werd beleid echt vanuit de vakinhoud gemaakt, als beleidsadviseur was jij de specialist. Nu gaat het er meer om dat je kunt aansluiten bij wat de maatschappij en allerlei organisaties willen’ Vakinhoudelijke kennis blijft belangrijk, aldus Van Belzen ‘maar daarnaast moet je vooral goed weten hoe de hazen lopen als je bij een lokale overheid werkt.’

Politiek bestuurlijke sensitiviteit
Politiek bestuurlijke sensitiviteit wordt een steeds belangrijker competentie, volgens Van Belzen. ‘De trend is ook dat mensen een aantal losse modules volgen van de onderwerpen waar ze meer van willen weten.’

De Hogeschool van Amsterdam startte in september 2011 met een nieuwe bestuurskunde opleiding ‘Urban Management’. Uit contact met honderden ‘stakeholders’ bleek volgens curriculummanager Marco Hofman dat er behoefte was aan een ‘nieuw type bestuurskundige.’ Hofman: ‘Iemand die niet alleen vakinhoudelijke kennis heeft, maar ook gericht is op verbinden en multidisciplinair kan denken en handelen.’

Urban public professionals 

De afgestudeerden aan de HvA heten ‘urban public professionals’. Hofman: ‘Dat heeft toch een andere uitstraling dan het woord ambtenaar. Met het woord ambtenaar trek je niet echt mensen. Bovendien is ambtenaar natuurlijk geen vak of beroep.’ Nico van Dijk, algemeen directeur bij opleidingsinstituut Segment merkt dat er meer vraag is naar specifieke na- en bijscholing voor bepaalde functies. ‘Er is steeds meer sprake van maatwerk.’