Nieuwe cao betekent afscheid seniorendagen

De nieuwe cao gemeenten, die nu ter goedkeuring is voorgelegd, houdt in dat de zogeheten ouwelullendagen verdwijnen. Een regeling om verlof te sparen komt er voor in de plaats.

Gelijke toegang
Vanaf 1 januari 2023 heeft elke gemeenteambtenaar recht op zes bovenwettelijke vakantiedagen. Die komen bovenop de wettelijke twintig vakantiedagen. Werkgevers en vakbonden maken met deze verlofharmonisatie een einde aan de verschillen tussen gemeentelijke organisaties, maar vooral ook tussen oudere en jongere medewerkers. Voor de werkgevers is het van wezenlijk belang dat elke ambtenaar ‘gelijke toegang heeft tot zo’n belangrijke arbeidsvoorwaarde als vakantiedagen’, aldus de Vereniging van Nederlandse Gemeente (VNG) in een toelichting op het principeakkoord.

Zes dagen
De verlofharmonisatie stond al heel lang op de agenda, maar de onderhandelende partijen kwamen er nooit uit. Onder voorwaarden is het nu toch gelukt een deal te sluiten. De eerste voorwaarde is dat een eerder door de gezamenlijke werkgroep van werkgevers en vakbonden geadviseerde compensatienorm van vijf dagen, wordt uitgebreid naar zes dagen.

Overgangsrecht
De tweede voorwaarde betreft het overgangsrecht voor medewerkers die nu meer dan zes bovenwettelijke verlofdagen hebben. Afgesproken is dat ambtenaren ouder dan zestig jaar hun rechten behouden; collega’s jonger dan zestig jaar bouwen geleidelijk af naar zes dagen. En in afwijking van de eerdere inzet van de VNG bouwen ambtenaren met minder dan zes dagen vakantie niet geleidelijk op naar zes dagen maar krijgen die meteen per 1 januari 2023.

Leeftijdsdagen
De derde voorwaarde is het verlofsparen. Verlofsparen was eveneens onderdeel van een advies van een gezamenlijke werkgroep. Gedachte achter dat advies is dat door de harmonisatie van verlof het instrument van leeftijdsverlofdagen – de seniorendagen – wordt vervangen door een voor alle ambtenaren toegankelijk vitaliteitsbeleid. In plaats van de leeftijdsdagen die de werkgever aan oudere medewerkers geeft, biedt de werkgever met het verlofsparen straks alle medewerkers de gelegenheid om zelf te sparen. Hoewel er onder de werkgevers weinig animo voor verlofsparen was, bleek een afspraak met de bonden over verlofharmonisatie anders niet haalbaar.

Modern werkgeverschap
Toch ziet de VNG ‘goede redenen’ om het verlofsparen serieus op te pakken: modern werkgeverschap. ‘Het past bij de gedachte dat de medewerker in staat wordt gesteld om zijn eigen arbeidsvoorwaarden in te zetten op een manier die past bij zijn of haar eigen (voorziene) werk- en leefomstandigheden, wat de druk op (collectieve of individuele) afspraken over nieuwe varianten op het vroegpensioen moet doen afnemen’, aldus de gemeentekoepel. Bijna negen op de tien gemeenten kennen nu nog leeftijdsverlof toe.

Stemmen
Van 22 november tot 19 december kunnen vakbondsleden hun stem uitbrengen op het principeakkoord. Alleen met een meerderheid van de stemmen is er sprake van de nieuwe cao. Gemeenten kunnen vanaf donderdag 11 november al voor of tegen het akkoord stemmen. Dat kunnen ze tot en met 12 januari 2022. Het VNG-bestuur besluit op 27 januari 2022 of de VNG het akkoord bekrachtigt.