Niet alle ambtenaren vrijwillig naar kantoor

Een ruime meerderheid van de ambtenaren gaat per 1 september weer naar kantoor. Maar, hoge uitzonderingen daargelaten, niet allemaal tegelijk. Enkele gemeenten hebben besloten dat ambtenaren tot 1 januari zo veel mogelijk thuis moeten blijven werken. Dat is tot nu toe het credo. Ambtenaren worden soms verplicht naar kantoor te komen. De meeste werkplekken zijn inmiddels ‘coronaproof’. Lang niet iedereen voelt zich veilig genoeg op kantoor.

Dat blijkt uit een enquête van Binnenlands Bestuur waaraan 197 ambtenaren hebben meegedaan die werkzaam zijn in het vakgebied HRM. Onder hen zijn veel gemeenteambtenaren (155), uit 121 van de 355 Nederlandse gemeenten.

Hoogstnoodzakelijk

De gemeente Apeldoorn liet medio juni al weten haar ambtenaren niet voor het nieuwe jaar op kantoor te verwachten. Het advies is alleen op kantoor te komen als dit hoogstnoodzakelijk is. Slechts een handjevol gemeenten volgt Apeldoorn, zoals Heerenveen, Kerkrade, Leiden, Maassluis, Nijmegen, Nissewaard en Noordwijk, zo geven ambtenaren uit die gemeenten aan.

Routekaart

In 63 procent van de deelnemende gemeenten worden ambtenaren vanaf 1 september weer op hun werkplek verwacht. In een aantal gemeenten wordt gekoerst op 1 oktober of is er nog geen einddatum bepaald waarop ambtenaren zo veel mogelijk thuis moeten werken. ‘Wij volgen hierin de landelijke richtlijnen. We hebben een routekaart uitgeschreven tot 1 september. Voor 1 september hebben we een evaluatie’, aldus een van de respondenten. In een aantal gemeenten wordt nu al deels thuisgewerkt en deels op kantoor. ‘In onderling overleg en met behulp van een rooster’, verduidelijkt een respondent. Ook in diverse provincies en bij waterschappen gaan de deuren veelal per 1 september weer (meer) open.

Bezettingsgraad

Bij gemeenten, provincies en waterschappen die hun ambtenaren weer vanaf 1 september op kantoor willen zien, zijn vrijwel overal afspraken gemaakt over de maximale bezettingsgraad. In ruim een derde van de gemeenten (34 procent) mag maximaal de helft van het aantal ambtenaren tegelijkertijd op kantoor zijn. In ruim een kwart van de gemeenten (27 procent) geldt een maximale bezettingsgraad van 30 procent. In een handjevol gemeenten mag 80 procent van de ambtenaren tegelijk naar kantoor.

Afplakken

‘Vanaf 1 september mogen we een dag per week op kantoor werken’, geeft een ambtenaar van de provincie Utrecht aan. ‘Vanaf 1 september mogen we een dag per twee weken op het provinciehuis werkten’, zegt een ambtenaar van de provincie Noord-Brabant. Sommigen gemeenten zijn er nog niet uit. ‘Er zijn nog geen concrete percentages afgesproken’, geeft een van de respondenten aan. ‘Er wordt nog over nagedacht’, stelt een ander. In Bergeijk is geen harde uitspraak over het aantal mensen dat in het gebouw mag zijn. ‘Sommige bureaus zijn afgeplakt, om in de kamer zelf de anderhalve meter te garanderen’, zo verduidelijkt een van de respondenten.

Toerbeurt

Hoewel het advies nog steeds is om zoveel mogelijk thuis te werken, hebben veel ambtenaren sinds de intelligente lockdown van medio maart niet alleen maar vanuit huis gewerkt. Een handjevol ambtenaren (vijf procent) heeft helemaal niet vanuit huis gewerkt en ging gewoon dagelijks naar kantoor. Een op de drie ambtenaren toog regelmatig naar kantoor en bijna de helft (46 procent) sporadisch. In de meeste gevallen was dat op vrijwillige basis, maar niet altijd. Een op de acht ambtenaren werd daartoe gedwongen. Afspraken over wie er wanneer naar kantoor kan, worden veelal in de teams zelf gemaakt. Soms worden teams opgedeeld en wordt per toerbuurt op kantoor gewerkt. Ook wordt vaak voor een systeem van inschrijving gekozen. In veruit de meeste gemeenten mogen teams het zelf regelen.

Coronaproof

De meeste werkplekken zijn inmiddels ‘coronaproof’. Bijna zeven op tien ambtenaren geven dat aan. Een op de vier ambtenaren zegt dat de werkplek gedeeltelijk coronaproof is en een op de tien ambtenaren zegt dat de werkplek nog helemaal niet coronaproof is. Een ruime meerderheid van de ambtenaren voelt zich veilig genoeg om weer naar kantoor te gaan. Een op de vijf is er nog niet helemaal gerust op. Een op de tien voelt zich grotendeels of zelfs helemaal niet veilig genoeg om weer naar op kantoor te gaan werken.

De online enquête is gehouden van 14 tot 27 juli.