Lagere functies bij gemeenten verdwijnen

Voor ambtenaren met een mbo-diploma is er in het gemeentehuis van de toekomst amper nog plaats. Volgens arbeidsmarktdeskundigen ziet het er triest voor ze uit.

Een gemeenteambtenaar moet meer en meer competenties en vaardigheden in huis hebben. Directeur Jeroen Pepers van het A+O fonds Gemeenten dat er om die reden voor (v)mbo’ers straks nauwelijks nog administratieve functies op dat niveau te vinden zullen zijn in de Nederlandse gemeentehuizen, ‘vooral niet op het niveau van mbo3 en mbo4’.

Tendens richting hoogwaardige functies

Marieke de Feyter, programmamanager Meester in je Werk bij hetzelfde A+O fonds, onderschrijft de woorden van haar directeur: ‘De lagere functies zullen verdwijnen.’ Ook Bart Verhaagen, als specialist in strategische personeels-planning verbonden aan De Crux ziet het somber in voor de mbo’ers. ‘Taken die gemeenten nu doen op het gebied van jeugd, zorg en welzijn zijn toch vooral protocollaire taken: het aflopen van lijstjes of iemand recht heeft op een bepaalde subsidie of gehandicaptenparkeerplaats bijvoorbeeld. De zorg van gemeenten op die terreinen wordt direct veel breder. De opdracht wordt straks om aan de slag te gaan met multiprobleemgezinnen, er in keukentafelgesprekken met ze uit te komen. Dat lukt niet aan de hand van lijstjes. Dat is toch de scheidslijn tussen mbo- en hbo-­niveau. Steeds meer omlijnde uitvoerende, protocollaire taken zullen worden afgestoten. Wat blijft zijn regie-achtige procesachtige functies. Echt, alle tendensen gaan naar hoogwaardige functies.’

Vakbond Abvakabo minder somber

Bert de Haas, behalve voorman van ambtenarenvakbond Abvakabo FNV ook
bestuurslid bij A+O fonds Gemeenten, probeert een iets minder somber en genuanceerder beeld te schetsen. ‘Voor mensen in de laagste salarisschalen 5 en 6 zie ik niet veel veranderen. Die taken blijven wel. Je ziet sommige gemeenten eerder uitbestede taken op het gebied van catering en schoonmaak weer gaan inbesteden. Dat zijn doorgaans functies voor lager geschoold personeel. Maar veel van het werk dat daar boven zit, zeg maar de schalen 7 en 8, zal naar mijn inschatting op termijn wel verdwijnen’, zegt De
Haas.

Gemeente als regie- of beheerorganisatie

In welke mate dat dan gebeurt, zal sterk afhangen van de keuzes die gemeenten maken over wat voor soort organisatie ze willen zijn. Regie-organisaties zullen eerder behoefte hebben aan voornamelijk hoger opgeleide ambtenaren dan zogeheten beheerorganisaties. Probleem is nu volgens De Haas vooral dat de meeste gemeenten het niet hebben over de keuze waar ze over vier jaar willen staan. ‘Dat vinden ze héél lastig’, zegt De Haas. ‘Maar als je die discussie niet van de grond krijgt over welke taken je wil gaan doen, dan heeft het geen zin om het over de rest te hebben. Die stap moet vooraf gaan aan de volgende, die van strategisch personeelsbeleid – wat voor mensen heb je nodig? – en de daaropvolgende stap van de individuele behoefte aan begeleiding.’

Lees het hele verhaal in Binnenlands Bestuur nr. 6 van deze week.