Kritiek op coronabeleid kost trouwambtenaar baan

Openlijke kritiek op het coronabeleid van haar gemeente heeft de Nijmeegse trouwambtenaar Sacha Bucciarelli haar (ere)baan gekost. Ze werd vorige week op staande voet ontslagen als buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand (babs), omdat ze in de krant haar zorgen uitte over het voltrekken van huwelijken met 30 gasten. Ze vindt dat in deze tijd onverantwoord en beschuldigde de gemeente van ‘uitlokking’.

Belangen geschaad
‘Zeer ernstig plichtsverzuim. Het openbaar ter discussie stellen van beleid van rijksoverheid, wat ten grondslag ligt aan de werkwijze van de gemeente’, En: ‘De belangen geschaad door het handelen van de overheid openbaar te stellen in crisistijd.’ Zo staat het in de ontslagbrief die Bucciarelli ontving, nadat ze op de dag dat haar zorgen in De Gelderlander verschenen al op het matje was geroepen door haar leidinggevenden. Via Skype kreeg ze te horen dat ze op staande voet was ontslagen. De ex-trouwambtenaar had intern al meerdere keren aan de bel getrokken, vertelt ze aan dezelfde krant, voor ze besloot haar zorgen te uiten in de krant. Daarin zei ze over het faciliteren van huwelijksvoltrekkingen met 30 gasten die elkaar erna zouden kunnen omhelzen: 'Het is gewoon uitlokking, dat een gemeente hieraan meewerkt.'

Ontslag 'volslagen verrassing'
‘Dat ik een dikke waarschuwing zou krijgen, begreep ik wel uit de reactie van mijn leidinggevende’, vertelt ze. Maar haar ontslag kwam als een volslagen verrassing. ‘Dat vind ik echt veel te zwaar.’ Ze snapt wel dat de gemeente ‘not amused’ was over het krantenartikel. ‘Ergens wringt dat, daar hebben ze een punt.’ Toch vindt ze de boodschap die ze heeft verkondigd belangrijker dan de gevolgen voor haarzelf. Die boodschap is dat ze het absurd vindt dat er nog altijd gemeenten zijn, waaronder Nijmegen, die huwelijksceremonies en kerkelijke bijeenkomsten toestaan waarbij 30 mensen samenkomen. ‘Ik vind het al verdomd moeilijk om boodschappen af te geven bij mijn schoonouders zonder dat ik ze daarbij een knuffel geef. En dan gaan we met zijn allen trouwen, zonder dat je je dochter en schoonzoon buiten het stadhuis om de nek vliegt? Ik geloof het niet.’

Ander beleid is mogelijk
Ze had zich om die reden al ziek gemeld. In een interview met De Gelderlander na haar ontslag voegt ze aan haar eerdere kritiek toe dat ze de door de rijksoverheid gehanteerde grens van 30 aanwezigen ook niet vindt stroken met overige richtlijnen van de overheid. ‘Rutte sommeert iedereen zoveel mogelijk binnen te blijven, anderhalve meter afstand te houden en boodschappen alleen te doen. Alleen voor mensen met vitale beroepen wordt een uitzondering gemaakt. Maar dan wel met dertig man aanwezig zijn bij een huwelijk, dat klópt toch niet?’ Ze wijst erop dat Amsterdam en Rotterdam naast het bruidspaar alleen nog de twee getuigen toelaten op het stadhuis. Gemeenten als Cuyk en Grave hanteren een maximum van vijftien gasten.

Afhankelijke positie
Volgens Bucciarelli had ze onder haar dertien collega’s, waarvan acht in vaste dienst en vijf zzp’er zijn, nauwelijks medestanders. Ze wijt dat aan de afhankelijke positie van trouwambtenaren. ‘We doen dit voor de gemeente onbezoldigd, het is een soort erebaantje. Maar eenmaal benoemd, kun je ook buiten de gemeente om huwelijken sluiten. En dat betaalt best aardig.’

'Met uitlokking niets te maken'
De gemeente Nijmegen liet in het eerste artikel van De Gelderlander weten dat de gemeente zich houdt aan de aanwijzing in de noodverordening. ‘Het is jammer dat deze trouwambtenaar door dit eenzijdig ventileren van haar persoonlijke mening verwarring veroorzaakt . Ze schept twijfel over de veilige omstandigheden.’ Het elkaar buiten omhelzen wordt ‘zeer afgeraden’. ‘Het is ook tegen de samenscholingsregels. Maar met uitlokken heeft het niets te maken.’ Na het ontslag wilde de gemeente inhoudelijk geen toelichting geven. ‘We bespreken individuele personele aangelegenheden verder niet via de media.’

In zijn net gepubliceerde minicollege gaat hoogleraar bestuurskunde Zeger van der Wal in op kritisch adviseren, speaking truth to power, omdenken en tegendenken door (top)ambtenaren in tijden van crisis.