Honderden mensen gezocht voor dijkversterking

In totaal 350 nieuwe medewerkers per jaar zijn er nodig om ons te beschermen tegen hoog water. De grote vraag is waar de waterschappen en Rijkswaterstaat ze vandaan toveren.

Dijken langs de zee en de grote rivieren moeten hoognodig worden aangepakt om er zeker van te zijn dat we bij hoogwater droge voeten houden. Niet zozeer geld is het probleem – voor het project is ruim 4 miljard euro beschikbaar – maar de menskracht. Om die klus – die tot 2028 gefaseerd wordt uitgevoerd – te kunnen klaren, heeft de projectorganisatie liefst 350 fte per jaar extra nodig.

Directeur Erik Kraaij bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) maakt zich zorgen waar hij die ‘nieuwe en gekwalificeerde’ mensen kan vinden om 750 kilometer aan dijken te versterken. Net als andere vergrijsde overheidsorganisaties hebben de 22 waterschappen en Rijkswaterstaat – als verantwoordelijke uitvoeringsorganen van het Hoogwaterbeschermingsprogramma – te kampen met een uitstroom van en een toenemende vraag naar ter zake kundig personeel. Rekening wordt gehouden met een vervangingsvraag van 3.000 medewerkers tot 2020. Dat wil zeggen, sec voor de deltatechnologie-sector. Voor de totale watersector (zowel waterbouw als water-
kwaliteit) is becijferd dat – afhankelijk van de ambities – er tot 2020 wel eens 40.000 vacatures te vervullen zouden zijn, deels veroorzaakt door uitstroom en vergrijzing.

Intelligente dijk
Voor de versterking van de dijken is de uitvoeringsorganisatie op zoek naar mensen met verschillende kwaliteiten. Technici uiteraard, met verstand van de inhoudelijke materie. Die moeten bij voorkeur ook nog eens creatieve en innovatieve genen hebben, want de dijk van de toekomst moet in feite opnieuw worden uitgevonden. Het alleen maar verder ophogen en breder maken van de dijklichamen is in de meeste gevallen niet meer het antwoord op de klimaatverandering. Dijken moeten volgens Kraaij vooral intelligenter worden. Veilig, dat spreekt. Maar waar het kan ook multifunctioneel. ‘Er moet tegenwoordig op kunnen gewoond, gerecreëerd, gefietst, je moet er de natuur kunnen beleven.’

Veel dijkverbeterprojecten worden aangepakt in nauwe samenwerking met de aanliggende gemeenten. Die kunnen hun wensen – en geld – inbrengen om tot oplossingen te komen waar de omgeving ook nog iets aan heeft. Dat vraagt om meer communicatief ingestelde krachten, die bruggen weten te slaan tussen de dijkverbeteraars en de omgeving.

En niet in de laatste plaats zijn er financieel deskundigen nodig, die kennis hebben van de markt en de dijkverbeterprojecten binnen budget kunnen houden. Volgens Kraaij lijkt het aantrekken dan wel opleiden van voldoende mensen op het vlak van financiële beheersing vooralsnog de grootste uitdaging. Financials met die specifieke skills zijn dun gezaaid.

Summerschool
Wat er niet is, moet je creëren, zo vindt Kraaij. Om die reden is het Hoogwaterbeschermingsprogramma inmiddels begonnen met het aanbieden van een eigen opleiding. Daar kunnen vakgenoten zich (bij) scholen en professionaliseren op het vlak van onder andere techniek, projectbeheersing, marktbenadering, opdrachtgeverschap en onderhandelen.

Dat opleidingsprogramma helpt, maar is op zich toch onvoldoende om aan de stijgende vraag naar gekwalificeerd personeel tegemoet te komen. Vandaar dat er wordt gewerkt met trainees, waarvan er nu twintig meedraaien bij de waterschappen. ‘En we werken steeds meer volgens het principe meester-gezel, waarbij oude rotten de ervaring leren doorgeven aan jongere collega’s. Dat gebeurt met name op financieel gebied.’

Nieuw is een samenwerking met de Haagse Hogeschool om vanaf dit jaar een speciale summerschool te organiseren. Daarbij zijn de pijlen gericht op derde en vierdejaars hbo-studenten. Met de TU-Delft worden gesprekken gevoerd om er vanuit het Hoogwaterbeschermingsprogramma gastcolleges techniek te kunnen gaan geven en zo ook studenten te interesseren voor afstudeerplekken en latere banen.

In totaal trekt het Hoogwaterbeschermingsprogramma – onderdeel van het Deltaprogramma – nu zo’n anderhalf miljoen euro per jaar uit voor opleidingen en trainingen.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 6 van deze week. (inlog)