‘Het rijk wordt nooit een grote betaler’

Ondanks het relatief goede imago kan het rijk ict’ers maar moeilijk vinden. Het beter promoten van de secundaire arbeidsvoorwaarden zou helpen. ‘Als je die kapitaliseert, ben je opeens een premium werkgever.’ 

Krap een jaar geleden berichtte Binnenlands Bestuur dat het aantal overheidsvacatures op het gebied van ict met bijna de 50 procent was toegenomen. Daarmee was de overheid koploper met vacante ict-functies. Twaalf maanden van economische groei verder is de situatie er niet bepaald beter op geworden. De prognose is dat het rijk tot 2021 liefst 1.200 ict’ers per jaar nodig.

Financiële wensen
‘Cijfers heb ik niet over de huidige it-situatie, maar die is naar mijn objectieve waarneming over de hele linie ernstiger geworden. Bij de overheid zal het niet anders zijn’, zegt oprichter Geert Jan Waasdorp van Intelligence Group (IG), een onderzoeks- en databureau dat is gespecialiseerd in arbeidscommunicatie en recruitment. Bij het rijk is het volgens hem eerder nog spannender geworden dan in andere sectoren, omdat de onderwerpen privacy en security extra veel druk leggen. ‘En de marktsituatie op die onderdelen is er niet bepaald makkelijker op geworden.’

Waasdorp weet waarover hij spreekt. Vorig jaar bracht zijn bureau – samen met Panteia – in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken in beeld waar de oorzaken van het groeiende tekort aan ict-personeel bij het rijk moesten worden gezocht. Een belangrijke conclusie van dat onderzoek – Versterking ict-werkgeverschap rijk – luidde dat vooral de financiële wensen van ict’ers een belangrijke reden voor het personeelstekort vormen.

Flexpool
In een Plan van Aanpak deed het ministerie van Binnenlandse Zaken eind december op basis van het onderzoeksrapport al een paar concrete voorzetten om de problemen op te lossen. Zo zou er een ‘ICT-Gilde’ worden opgezet: een flexpool van ict-professionals. Verder staat in het Plan van Aanpak met zoveel woorden dat activiteiten worden ontplooid ‘die inspelen op eventuele knelpunten ten aanzien van het beloningsniveau voor het aantrekken en behouden van hoogwaardige en schaarse ict-specialisten.’ Het antwoord op de vraag hoe het daar ruim een half jaar later mee staat, moet het ministerie schuldig blijven. Dat wil zeggen, de projectleider versterking ict rijk weet het wel, maar mag ‘helaas’ niets zeggen voordat dat in de lijn is afgestemd.

Politieke druk
Volgens Geert Jan Waasdorp zijn er door het rijk intussen stevige stappen gezet. ‘Met name de interne bewustwording bij het rijk is gegroeid. Er is meer grip op data gekomen en de recruitmentprocedures zijn aangepast. Bij elk ministerie staat het nu op de agenda, niet in de laatste plaats omdat er politieke druk op ict staat.’ Of en hoe in Den Haag intussen is gesleuteld aan de beloningenkant voor ict’ers is volgens hem speculeren. ‘Maar het kan echt niet meer dat er níet met arbeidsmarkttoelagen wordt gewerkt.’

Goed salaris
Uit het onderzoek van Panteia en IG blijkt vooral dat een goed salaris voor ict’ers een heel belangrijke pull factor is. Ict'ers noemen vaker dan de gemiddelde beroepsbevolking salaris zelfs als belangrijkste arbeidsvoorwaarde. Daarbij hoort volgens Waasdorp wel een belangrijke kanttekening. ‘Salaris is bij overheid niet de grootste trekker. Daar maak je maar een klein verschil mee. Iedereen weet: rijk word je nooit als je bij de overheid gaat werken. Het rijk wordt nooit een grote betaler. De AIVD kan qua salaris onmogelijk op tegen de grote it-bedrijven. Maar op inhoud wel. Ik bedoel, wie bij de AIVD werkt, werkt in het kloppende hart van de cybersecurity.’

‘Je zult als overheid die aantrekkingsfactoren meer moeten afzetten tegenover het salaris door beter uit te leggen wat je doet. Als je dat niet goed doet, lukt het met salaris ook niet’, zegt hij. ‘En weet je wat het is? Dezelfde mensen die voor geld komen, gaan voor geld ook weer weg.’

Vakantiedagen
Natuurlijk is salaris belangrijk bij ict’ers, maar een focus alleen daarop is volgens hem behoorlijk eendimensionaal. Waasdorp legt uit dat het totaalplaatje qua euro’s aanzienlijk verandert als ook de pensioenopbouw, het aantal vakantiedagen, de opleidingsmogelijkheden en de mogelijkheden om thuis te werken worden meegenomen. ‘Op die vlakken doet de overheid het veel beter. Als je dat kapitaliseert naar geld, dan ben je als rijk een premium werkgever.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 16 van deze week (inlog)