Gemeente ontzegt ambtenaren profijt Generatiepact

Ambtenaren krijgen geen goede voorlichting over de ins en outs van het Generatiepact. Hierdoor weten veel oudere ambtenaren niet dat er gunstige regelingen zijn wanneer ze een stapje terugdoen. Ook grijpen gemeenten zo naast de mogelijkheid om budgetneutraal jonge ambtenaren aan te nemen. En dat zijn veel gemiste kansen voor de organisatie, de werknemer én voor werkloze jongeren.

Kwaliteit van leven
Bijna alle ambtenaren denken wel eens aan de mogelijkheid om op hun 65e te stoppen met werken in plaats van op hun 67e. Consequentie is dat ze twee jaar volledig moeten overbruggen en interen op hun pensioen, een dure oplossing. Maar vrije tijd en kwaliteit van leven wordt tegenwoordig veel belangrijker gevonden dan vijf à tien jaar geleden, zo blijkt. ‘En als we ze dan voorrekenen dat doorwerken tot je 67e op halve kracht financieel best aantrekkelijk is, reageren ze meestal heel enthousiast,' vertelt Hans van den As, Generatiepact-deskundige bij PROambt.

Realistisch

Hij rekent voor dat er scenario's zijn waarbij de ambtenaar bij 50 procent werken, nog zo'n 78 procent van het inkomen kan incasseren. 'Werknemers van tegenwoordig zijn ook wat realistischer,’ vertelt hij. ‘Ambtenaren vinden dat regelingen niet uitsluitend voor rekening van de werkgever hoeven te zijn, ze accepteren dat ze zelf ook een beetje moeten inleveren als ze minder uren gaan werken in het kader van het Generatiepact. Alle seinen op groen voor deze ouderenregeling zou je denken. Maar het ligt wat ingewikkelder.

Oud ambtenarenkorps

Bij veel gemeenten is ingrijpen broodnodig, het ambtenarenapparaat veroudert namelijk in rap tempo.  Was de gemiddelde leeftijd in 2010 nog gemiddeld 45,8 jaar, in 2014 steeg het naar 48,1 jaar volgens de Personeelsmonitor. Het Generatiepact is een afspraak tussen werkgever en werknemer met als doel om de gemiddelde leeftijd van het gemeentehuis naar beneden te brengen. Oudere ambtenaren kunnen ervoor kiezen wat minder te gaan werken. De organisatie kan hierdoor besparen op loonkosten en investeren in jong bloed. De gemeente compenseert een deel van de uren die deze mensen inleveren. Het andere deel is voor rekening van de ambtenaar maar er zijn hierbij ook opties om het salaris aan te vullen met het ABP Keuzepensioen. Gemeenten zijn vrij om zelf een Generatiepact op te stellen dat past bij de organisatie, het personeelsbestand en de financiële ruimte. Ze kunnen zelf de minimale leeftijd van deelnemers bepalen, het aantal jaren van deelname, de in te leveren uren en het te compenseren deel van het salaris.

1 op 15 gemeenten 

Het lijkt dus een win-win-win-situatie, toch doen nog maar weinig gemeenten mee met het Generatiepact, zelfs de 100.000+ gemeenten laten het massaal afweten. Amper 1 op de 15 gemeenten heeft een regeling om oude(re) ambtenaren minder te laten werken en er jonge medewerkers in plaats voor aan te trekken. Dat bleek onlangs nog uit een inventarisatie van de bestaande generatiepacten door het A+O fonds Gemeenten. En ook als ze wel meedoen dan verschilt de betrokkenheid van de gemeenten extreem. Zo zijn er gemeenten waar slechts 10 of 20 procent van de ambtenaren in de doelgroep meedoen. En daar ligt ook een opdracht voor de gemeentelijke organisatie, vindt Van den As. ‘Een goede uitleg over de regeling is cruciaal en je moet het wel een beetje verkopen. Uitleggen dat wanneer je niet stopt op je 65e maar gedeeltelijk doorgaat tot je 67e, je pensioen omhoog gaat bijvoorbeeld.

Goede voorlichting

Hij vervolgt: ‘Om onbegrijpelijke redenen leggen veel gemeenten die taak neer bij de salarisadministratie, en die zien vaak niet die belangrijke voordelen. Hierdoor haken mensen helaas ten onrechte af, omdat ze denken dat ze er op achteruit gaan of risico lopen, wat dus niet zo is. Organiseer daarom goede voorlichtingen hierover aan individuele ambtenaren, maak uitgebreide berekeningen met de beschikbare tools. De kans is groot dat de deelnamegraad omhoog schiet, de ambtenaren blij zijn en er meer ruimte komt in de formatie.’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 11 (inlog)