Elke dag een stapje richting normaal

Woensdagnacht 22 augustus boort Hans van M. zijn Nissan dwars door de glazen pui van het gemeentehuis van Lingewaard te Bemmel. De auto vat meteen vlam en de hal raakt zwaar beschadigd. Het duurt zeker een half jaar voor de ambtenaren weer naar hun werkplek kunnen. Wat zijn de organisatorische en psychologische gevolgen?

Glasvezelkabel verbrand
‘Zo snel mogelijk weer aan het werk, mensen aan fatsoenlijke werkplekken helpen, vooruitkijken. Het overkomt je ineens, je hebt weinig tijd om erover na te denken’, reageert gemeentesecretaris Jan Wijnia op de vraag wat voor impact de aanslag op hem persoonlijk heeft gehad. Al zijn tijd ging op aan het regelen van huisvesting voor zijn medewerkers. ‘Nu was het: andere prioriteiten en andere beslissingen nemen.’ Zoals het herstellen van de glasvezelkabel naar de uitwijklocatie: ‘Die was verbrand. Die moesten we eerst bereiken. De systemen moesten weer werken. De eerste dag na de aanslag konden we de server alweer laten draaien en dus ook digitaal werken.’

Kasteel als noodlocatie
Wijnia vertelt dat het een week duurde tot de capaciteit weer voldoende op orde was om iedereen digitaal te laten werken. Daarbij stond dienstverlening aan de inwoners voorop. Voormalig gemeentehuis Kasteel De Kinkelenburg werd meteen als noodlocatie ingericht voor de eerste dienstverlening, zoals verstrekking van paspoorten en rijbewijzen. ‘Eerst provisorisch, maar na enkele dagen konden we die weer zoals gebruikelijk leveren.’ Het kasteel wordt gebruikt als trouwlocatie, dus er stonden al stoelen. De afdelingen burgerzaken, ict en archief zijn er gehuisvest. ‘Maar het zijn geen Arbo-werkplekken, dus zoeken we zo snel mogelijk een betere oplossing, ook voor de inwoners. Bij goed weer kunnen mensen prima buiten wachten, maar straks is dat niet meer mogelijk. Half oktober moeten er weer voldoende werkplekken zijn dankzij tijdelijke kantoorunits.’

Situatie creëert afstand
De hal van het gemeentehuis is uitgebrand. Schade-experts schatten in dat deze een half jaar niet te gebruiken is. Wijnia: ‘Overal zit roet en rook. De luchtkwaliteit is te slecht. Het wordt de komende maanden hard werken om dat schoon te krijgen.’ De meeste ambtenaren werken daarom thuis of op locaties met digitale verbinding, verspreid over de gemeente. ‘Je zit thuis toch in je eentje. Wij zijn een organisatie waar we integraal dienst verlenen en beleid formuleren. Deze situatie creëert dus afstand. Het is goed om mensen weer bij elkaar te zetten. Nu zijn er honderd werkplekken beschikbaar in een noodunit naast het gemeentehuis.’ De medewerkers op de drie huidige noodlocaties in Bemmel en Huissen zitten ver uit elkaar. ‘Dat betekent veel reistijdverlies en minder vergaderlocaties. Het is voor iedereen behelpen.’

Werken op een keukenstoeltje
De aanslag op het gemeentehuis kan ook psychische gevolgen hebben voor mensen die ineens niet meer naar hun vroegere, veilig gewaande werkplek terug kunnen. Mensen reageren daar heel verschillend op, merkte Wijnia. ‘De impact is heel groot voor iedereen. Je bent je ‘huis’ kwijt. Mensen werken al vijf weken thuis op een keukenstoeltje. Sommigen missen alleen het gebouw, anderen zijn emotioneler: hun werkplek is verbrand. Voor ons is een belangrijke afspraak met leidinggevenden: let goed op de medewerkers, ook op de mensen die in de frontlinie zaten tijdens de brand. Voer extra gesprekken en haal als het nodig is externe expertise binnen.’

Lees het hele verhaal over de aanslag op het gemeentehuis van Lingewaard deze week in BB19 (inlog)