Beslaglegging op Porsche ambtenaar was terecht

De gemeente Den Haag heeft terecht beslag gelegd op bezittingen van een ambtenaar die eerder dit jaar op staande voet is ontslagen. De rechtbank Den Haag heeft dat bepaald. Hij wordt verdacht van fraude voor een bedrag van 1,7 miljoen euro. Het gaat onder meer om twee huizen, een Porsche en enkele bankrekeningen. In totaal gaat het om een bedrag van ruim 2 miljoen euro.

58 verdachte facturen
De man werkte sinds 2010 voor de gemeente als controller voor de dienst Stadsbeheer. Hij zou zijn handtekening hebben gezet onder rekeningen waarvoor geen diensten waren geleverd. De bedragen zijn uitgekeerd aan bv’s die aan de ambtenaar te linken zouden zijn. Uit onderzoek van Hoffmann Bedrijfsrecherche bleek dat door twaalf bedrijven in totaal 58 verdachte facturen zijn ingediend, ter waarde van ruim 1,7 miljoen euro, ‘die hoogstwaarschijnlijk frauduleus zijn’. Er heeft geen (volledige) prestatie tegenover gestaan en de facturen zijn door de gemeente betaald door ‘actieve betrokkenheid’ van de bewuste ambtenaar.

Misbruik van vertrouwen
Twee maanden na zijn ontslag op staande voet vroeg de ambtenaar aan de kantonrechter om dit terug te draaien, maar dat verzoek werd afgewezen. De kantonrechter vond het aannemelijk dat hij ‘onder valse voorwendselen ervoor heeft zorg gedragen dat verschillende valse facturen zijn gemaakt, ingediend bij en/of een rol heeft gehad bij het betalen van de facturen door de gemeente, terwijl wat betreft die facturen geen (volledige) prestaties waren geleverd’. Dit heeft geleid tot grote schade bij de gemeente. De ambtenaar handelde in strijd met de interne werkprocessen en de gedragscode van de gemeente, aldus de rechter. Hij heeft bij zijn handelen misbruik gemaakt van zijn positie van controller en van het vertrouwen van de gemeente en haar medewerkers. De ambtenaar heeft de ambtelijke integriteit geschonden en een ‘dringende reden voor het ontslag op staande voet’ was dus aanwezig.

80.000 euro contant geld
De gemeente is in april ook een bodemprocedure begonnen tegen de ambtenaar en zijn echtgenote. De gemeente vermoedt namelijk dat de ambtenaar en zijn vrouw een deel van het geld voor de facturen in eigen zak hebben gestoken, omdat zij grote contante bedragen (meer dan 80.000 euro) op hun rekening hebben gestort. Die bodemprocedure loopt nog. De gemeente denkt dat de vrouw van de ambtenaar op de hoogte geweest moet zijn geweest van ‘de fraude en het bedrog’ en derhalve ook onrechtmatig jegens de gemeente heeft gehandeld en de schade van bijna 1,8 miljoen plus de kosten voor het rapport van Hoffmann (50.000 euro) mee moet vergoeden. ‘Het mag als feit van algemene bekendheid aangenomen worden dat echtgenoten van dit soort feiten van elkaar op de hoogte zijn.’

'Vaste praktijk'
De ambtenaar en zijn vrouw wilden juist opheffing van de beslagen. Volgens hem zijn de gestelde onrechtmatige handelingen hem niet verwijtbaar, omdat zij ‘vaste praktijk zijn binnen de gemeente’. Het zou binnen de gemeente ‘eerder regel dan uitzondering zijn’ dat facturen niet conform de interne werkprocessen werden ingediend en verwerkt. De ambtenaar zou uitsluitend taken hebben uitgevoerd die hem waren opgedragen of aan hem waren gedelegeerd door de verantwoordelijke en bevoegde medewerkers met mandaat. Het zijn volgens hem die medewerkers die stelselmatig in strijd hebben gehandeld met de interne werkprocessen en de gedragscode van de gemeente.

Verbouwing
Verder zou de aankoopprijs van de Porsche (26.000 euro) niet geheel, maar deels (16.300 euro) contant zijn betaald. Al het andere gestorte contante geld waren giften van familie of was spaargeld. Ze waren uiteindelijk gestort op rekeningen, omdat de ambtenaar en zijn vrouw het niet prettig vonden dat zoveel cash geld in huis lag tijdens een verbouwing. Van de gestorte bedragen werd regelmatig weer een deel opgenomen en een dergelijk bedrag na verloop van tijd (deels) weer in contanten op de rekeningen gestort. Het gaat volgens hen dus niet steeds om stortingen van ‘nieuw’ geld. Volgens de ambtenaar en zijn vrouw namen hun banken genoegen met die uitleg. Van ongerechtvaardigde verrijking ten koste van de gemeente zou dan ook geen sprake zijn. De beschuldigingen en beslagen eisen zowel lichamelijk als geestelijk ook hun tol, terwijl het gezin financieel in zwaar weer terecht is gekomen, lieten zij verder weten.

Geen andere ambteneren betrokken
De voorzieningenrechter vindt dat de tegenwerpingen van de ambtenaar en zijn vrouw niet slagen. De ambtenaar heeft niet weersproken dat hij actief betrokken is geweest bij het opstellen, verwerken en/of betaalbaar stellen van de 58 facturen, waarvoor volgens de gemeente geen werkzaamheden zijn verricht. Evenmin heeft hij ontkend dat hij in de functie van controller formeel niet bevoegd was tot het verrichten van de werkzaamheden. Volgens de rechter heeft de gemeente ‘gemotiveerd weersproken’ dat de ambtenaar de hem verweten handelingen heeft verricht in opdracht van daartoe wel bevoegde medewerkers. Ook heeft de gemeente weersproken dat sprake is van een bestendige werkwijze binnen de gemeente. De gemeente heeft benadrukt dat uit onderzoek in haar systemen naar voren is gekomen dat de ambtenaar alleen actieve bemoeienis heeft gehad met de desbetreffende twaalf bedrijven en 58 facturen van deze bedrijven. Er is niet gebleken dat andere ambtenaren hierbij op enigerlei wijze te kwader trouw betrokken zijn geweest.

Rijksrecherche
Tot slot neemt de rechter mee dat ook de Rijksrecherche met een onderzoek bezig in is de zaak en daarbij ook conservatoir beslag heeft gelegd. De ambtenaar heeft in gesprekken met medewerkers van Hoffmann erkend dat hij wist dat bepaalde gefactureerde werkzaamheden niet echt zijn verricht. Verder mag de gemeente ook geld van zijn vrouw vorderen, aangezien de twee zijn getrouwd in gemeenschap van goederen. De rechter vindt het betoog dat het contante geld enkel spaargeld was en uit giften zou komen 'niet geloofwaardig'. De gelden waren immers ook niet in de gezamenlijke belastingaangifte opgenomen. Die hinder die de ambtenaar en zijn vrouw ondervinden van de gelegde beslagen wordt gerechtvaardigd door de ernst van de feiten, vindt de rechter. De gemeente heeft ‘terecht opgemerkt’ dat de beslagvrije voet wordt gerespecteerd, zodat ervan uit mag worden gegaan dat het echtpaar in hun meest noodzakelijke levensbehoeften kunnen voorzien.