Ambtenaren zijn de jongste pensionado’s

De pensioenleeftijd wordt steeds verder opgeschroefd, maar ambtenaren zijn van alle beroepsgroepen nog het jongst als ze stoppen met werken. De gemiddelde pensioenleeftijd van de hele arbeidsmarkt was vorig jaar 64 jaar en 5 maanden. Werknemers in het openbaar bestuur, overheidsdiensten, onderwijs en zorg gingen een klein jaar eerder met pensioen, namelijk met 63 jaar en 7 maanden. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

'Vutters' gehalveerd

Toch blijkt dat voor het eerst in tien jaar de gemiddelde leeftijd waarop werknemers met pensioen gaan niet is gestegen. De pensioenleeftijd van 64 jaar en 5 maanden was hetzelfde als in 2015. Begin deze eeuw lag de gemiddelde pensioenleeftijd nog rond 61 jaar. In 2007 begon die leeftijd te stijgen, onder invloed van regelgeving en wetswijzigingen die als doel hadden te bevorderen dat werknemers langer doorwerken. Het percentage werknemers die voor hun 65e met pensioen gaan is sindsdien gehalveerd. Ook de stelselmatige verhogingen van de AOW-leeftijd vanaf 1 januari 2013 hebben de pensioenuitstroom beïnvloed.

Grote uittocht

Ruim één op de zes gemeenteambtenaren gaat de komende vijf jaar met pensioen. De piek van de grote uittocht van oudere ambtenaren is volgend jaar. Dan bereiken 4.525 gemeenteambtenaren de eindstreep, 2,9 procent van de totale bezetting. De jaren daarna vlakt de uitstroom geleidelijk iets af tot 2,7 procent van de bezetting volgens de Personeelsmonitor 2015 van het A+O fonds Gemeenten.

Goedkope uitweg

Voor enkele jaren terug viel de vrees voor kwaliteitsverlies nog wel te bespeuren. Die fase is voorbij, denken deskundigen. ‘Nu zijn gemeenten er eerder blij mee. Er zijn vanwege bezuinigingen en een andere manier van werken steeds minder ambtenaren nodig’, aldus en woordvoerder. ‘In die zin is natuurlijk verloop een welkome en relatief goedkope uitweg om de omvang van de bezetting terug te dringen', aldus Bart Verhaagen, specialist strategische personeelsplanning in een eerder interview met Binnenlands Bestuur.

Mentoring

Bijzonder Hoogleraar Zeger van der Wal roept overheidsorganisaties op om hun voordeel te doen met de senior-ambtenaar, nu die nog niet met pensioen is. ‘Het is ten eerste volkomen improductief om een oudere generatie af te schrijven, helemaal omdat we uiteindelijk toch tot ons 67e door zullen moeten werken. Het is veel interessanter om te kijken naar mentoring en omgekeerde mentoring zodat je de generaties elkaar kunt laten versterken. Als je zelf een jonge overheidsmanager bent kun je vreselijk veel leren van je 60-jarige collega’, is zijn overtuiging.