Ambtenaren geloven niet in verandervermogen overheid

Nergens heeft het personeel zo weinig vertrouwen in het verandervermogen van de eigen organisatie als bij de overheid. De helft van de ambtenaren denkt dat plannen gedoemd zijn te mislukken.

Werkvloer

Slechts 7 procent van de ambtenaren heeft veel vertrouwen in het verandervermogen van de overheid. ‘Dat zijn vermoedelijk de leidinggevenden’, zegt Max Cramwinckel, directeur van onderzoeksbureau RenM|Matrix. RenM|Matrix voerde in opdracht van Business Fitscan een online-onderzoek uit over hoe werknemers en leidinggevenden denken over initiatieven en veranderingen op de werkvloer. Meer dan 1.500 respondenten werkten mee aan het onderzoek.

Niets mis

Ambtenaren spannen de kroon, maar ook in andere sectoren is het vertrouwen in het verandervermogen van de organisatie klein. Meer dan een derde van de mensen op de werkvloer denkt dat hun organisatie slechts beperkt of helemaal niet in staat is om te veranderen. Eén van de redenen hiervoor is dat organisatie niet of te weinig gebruik maken van kennis en talenten van medewerkers, zegt Max Cramwinckel van RenM|Matrix. ‘Met de betrokkenheid bij de organisatie is meestal niets mis, maar medewerkers hebben vooral behoefte aan een heldere koers en willen actief betrokken worden bij veranderingen op de werkvloer. Dat geldt vooral voor werknemers in de leeftijd van 25 tot 35, die weinig betrokken zijn en nog minder vertrouwen hebben in het verandervermogen, maar die wél vaker dan hun oudere collega’s de noodzaak tot verandering voelen.’

Tucht

Dat ambtenaren weinig heil zien in veranderingen, ‘bevestigt een beeld dat al jaren bestaat’, meldt het onderzoek Nationale Benchmark Verandervermorgen 2018. En dat, vervolgt het onderzoek, ‘terwijl deze sector juist vanwege de politieke besluitvorming gewend is aan veranderingen’. Waarom dan zo weinig vertrouwen in het verandervermogen? Onderzoeker Max Cramwinckel van RenM|Matrix: ‘Het zou kunnen dat ambtenaren tureluurs worden van door politieke besluitvorming ingezette veranderingen. Het kan zijn dat ambtenaren zo veel veranderingen hebben meegemaakt, dat er een verandermoeheid is ontstaan. Het is aannemelijk, maar ik kan het niet hardmaken.’ Het ontbreken van de ‘tucht’ van de markt, kan ook een rol spelen, zegt Cramwinckel. ‘Als je in het bedrijfsleven niet verandert, is de markt onverbiddelijk. Die impuls om te veranderen, ontbreekt bij een overheidsorganisatie.’

Uitgangspunt

Er is kennelijk een groot verschil tussen de ambtelijke top, die wel in gelooft in veranderingen, en de werkvloer die er niets van verwacht. De managers en leidinggevenden overschatten dus hun organisatie, vreest onderzoeker Cramwinckel. ‘Je ziet in alle sectoren terug dat leidinggevenden meer vertrouwen hebben in het verandervermogen van de organisatie dan niet-leidinggevenden. Dat is maar goed ook, want anders geeft niemand richting aan de verandering. In het klassieke veranderingsmodel bepalen zij de richting en geven het voorbeeld.’ En tegelijk is dat het probleem, meent onderzoeker Cramwinckel, ‘want het verandervermogen kan alleen worden vergroot door van onderop te beginnen. Je moet het beeld van de mensen op de werkvloer als uitgangspunt nemen voor de start van de veranderingen. Medewerkers moeten eigenaar worden van de oplossingsrichting. Doe je dat niet, dan is iedere verandering gedoemd te mislukken, want mensen zijn ongelofelijk slim in het ja zeggen en niet doen.’

Bekijk hier het onderzoek