Ambtenaren G4 verliezen extraatjes

De verschillen in arbeidsvoorwaarden voor gemeenteambtenaren nemen af. Tussen de G4 en overige gemeenten blijft er een gat bestaan, maar ook daar komt langzaam verandering in.

Dat constateert cao-onderhandelaar Bert de Haas van FNV Overheid. De G4 – Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag – hebben op het terrein van de arbeidsvoorwaarden in sommige opzichten een bijzondere positie vergeleken met de andere gemeenten. De G4 zijn van oudsher niet gebonden aan alle afspraken die de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en vakbonden hebben gemaakt. Gelijke verplichtingen zijn er alleen voor afspraken over zaken als salarisontwikkeling, arbeidsduur en bovenwettelijke sociale zekerheid.

Zodoende komt het voor dat ambtenaren bij de G4 een hogere eindejaarsuitkering hebben of andere bijzondere toelagen. Ook kan het dat ambtenaren voor dezelfde werkzaamheden in een andere salarisschaal worden ingedeeld als hun collega’s bij overige gemeenten.

Verhuizen
De Haas noemt een aantal voorwaarden op die er bij de G4 wel zijn en in andere gemeenten niet. Zo ziet in Rotterdam de prestatietoeslagregeling er anders uit dan in andere gemeenten en kan deze oplopen tot wel 10 procent. Ook is er in Rotterdam een eindejaarsuitkering die hoger ligt dan in andere gemeenten. In Amsterdam is er volgens hem eveneens sprake van een aantal ‘noemenswaardige verschillen’ in arbeidsvoorwaarden. De Haas: ‘We willen de huidige regelingen voor de ambtenaren niet afpakken. Wel vinden we ongelijkheid slecht voor de mobiliteit. Ambtenaren zullen minder snel verhuizen naar gemeenten als de voorwaarden daar minder zijn.’

De discussie over de indeling van salarisschalen loopt al langer. ‘Bij een grotere gemeente ben je als ambtenaar meer gespecialiseerd in één aandachtsgebied, maar tegelijkertijd moet je als ambtenaar bij een kleinere gemeente verstand hebben van meerdere zaken. FNV Overheid streeft hierbij in ieder geval naar gelijke beloning voor gelijk werk’, aldus De Haas.

Inmiddels is het gelijktrekken van beloningen volop gaande, ook tussen G4 en overige gemeenten. ‘Met het nieuwe beloningshoofdstuk van de gemeentelijke cao is alles dichter bij elkaar gekomen. Het werd mij duidelijk dat de G4 tot die tijd veel zaken anders regelde, met name Amsterdam en Rotterdam.’ De ambtenaren die voordat deze afspraken gemaakt werden al in dienst waren bij G4, behouden hun voorwaarden of worden gecompenseerd. Zo wordt de plus in de eindejaarsuitkering omgezet in een zogeheten garantietoeslag.

Eindejaarstoeslag
Ook de gemeente Rotterdam ziet dat er nu minder verschil is tussen de G4 en andere gemeenten. ‘De verschillen op het gebied van arbeidsvoorwaarden worden steeds kleiner’, concludeert een woordvoerder. ‘Zo volgt de gemeente Rotterdam sinds 1 juli vorig jaar de afspraken die in de CAO gemeenten 2013-2015 zijn gemaakt over de Wet werk en zekerheid met betrekking tot dienstverbanden voor bepaalde tijd. Rotterdam heeft daarnaast de afspraken over de nieuwe beloningsregeling per 1 januari 2016 ingevoerd.’ Volgens de woordvoerder is het niet zo dat oude beloningsvormen in stand blijven voor medewerkers die voor 1 januari 2016 in dienst kwamen. ‘Het uitgangspunt is dat medewerkers een eventuele achteruitgang in de vorm van een toelage overgangsrecht gecompenseerd krijgen. Aangezien de invoering van de nieuwe beloningsregeling niet tot doel had te bezuinigen, is dit te billijken.’

Amsterdam niet klaar
In Rotterdam zijn verschillen in arbeidsvoorwaarden met andere gemeenten in januari 2016 gelijkgetrokken, maar in Amsterdam zijn ze nog niet zo ver, zegt een Amsterdamse woordvoerder namens de gemeente. ‘Vanwege de omvang en complexiteit van de Amsterdamse gemeentelijke organisatie was invoering van de nieuwe afspraken per 1 januari 2016 niet mogelijk. Met de bonden is daarom afgesproken dat in Amsterdam per 1 juni 2016 het nieuwe beloningshoofdstuk uit de landelijke cao het oude vervangt.’

Er zijn meerdere Amsterdamse regelingen die in de nieuwe afspraken worden aangepast. De hoogte en de tijdstippen voor een vaste overwerkvergoeding worden aangepast aan de nieuwe beloningshoofdstukken uit de landelijke cao voor gemeenteambtenaren. De vergoeding voor Amsterdamse bedrijfshulpverleners (BHV’ers) wordt hoger. Tegelijkertijd vervalt de eindejaarsuitkering van 0,35 procent, net als de toeslag voor lagere leidinggevende. De hoogte voor de beschikbaarheidstoeslag gaat ook naar beneden.

Overgangsrecht
Ook voor Amsterdam gaat gelden dat medewerkers die er door de invoering van het nieuwe beloningshoofdstuk op achteruit gaan, een overgangsrecht hebben. De inhoud daarvan is landelijk vastgelegd, en over de wijze van toepassing daarvan heeft Amsterdam nadere afspraken gemaakt met de vakbonden. Per medewerker wordt individueel bekeken of hij/zij recht heeft op een compensatie.

Eigen positie
Gemeenten hebben hun eigen positie bij het opstellen van arbeidsvoorwaarden. De rechtspositie wordt per gemeente vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders. Daarover zijn echter op landelijk niveau wel afspraken gemaakt tussen de bonden en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Gemeenten hebben zich via de VNG gebonden aan deze afspraken. De belangrijkste zaken worden uiteindelijk dus landelijk bepaald, maar een klein gedeelte van de arbeidsvoorwaarden kunnen gemeenten zelf invullen. Veel gemeenten nemen alle arbeidsvoorwaarden over van de landelijke bepalingen. Een klein gedeelte vult het overgebleven deel zelf in, waardoor er kleine onderlinge verschillen zijn in secundaire arbeidsvoorwaarden. De salarisschaalbedragen zijn in iedere gemeente wel altijd hetzelfde, maar de indeling van het loongebouw is verschillend.