Ambtenaren bewijzen zich in bedrijfsleven

Geen hulptroepen, geen expertise, geen status en voltooi dan als gesettelde ambtenaar maar eens een complexe adviesopdracht in het bedrijfsleven. Dat is de essentie van een leertraject waar ambtenaren de ultieme competentietest ondergaan. ‘We gooien ze meteen in het diepe en vrijwel altijd blijkt dat je meer kunt dan je durft’, aldus de bedenker van het zogenoemde Peer to Peer-advies. Het is een van de praktijkgerichte leermethodes voor ambtenaren die zich in het kader van ‘een leven lang leren’ willen ontwikkelen.

Commerciele opdracht

Meestal vinden praktijktrainingen voor overheidsprofessionals plaats in de publieke sector, maar in dit geval worden de ambtenaren meteen voor de commerciële leeuwen geworpen. Zoals: ‘Adviseer PepsiCo hoe zij het waterverbruik in hun fabriek kunnen verlagen, onderzoek of er aan de ‘uitleenkant’ van de markt behoefte is om senioren hun overwaarde te laten verzilveren voor zorg.’ En heel concreet: ‘Kijk voor een Philipsfabriek waar winst te behalen valt bij samenwerking van drie organisatieonderdelen’. Normaal gesproken zou een doorgewinterde bedrijfseconoom zich in deze kwesties vastbijten. Maar het blijkt dat overheidsprofessionals het er ook hele goed vanaf brengen’, vertelt Robin van Barneveld van opleidingsbureau The Curious Network dat deze training bedacht.

 
Interessant inzicht

‘Bedrijven waarderen het dat er met een hele frisse blik naar de vraagstukken gekeken wordt. En ambtenaren gaan er toch vaak op een andere manier mee om, denken niet als eerste aan winst behalen’, legt hij uit. ‘Dat kan interessante inzichten voor zo’n bedrijf opleveren’. Het uitvoeren van de adviesopdracht is overigens heel serieus, het is geen onschuldige stage.  ‘Er wordt wel degelijk afgerekend op prestaties, al worden er geen contracten afgesloten en blijft het natuurlijk een advies’, legt hij uit. ‘Gelukkig maar, want het gaat niet altijd goed. Een op de vijf adviesopdrachten mislukt uiteindelijk’.

 
Andere competenties

Volgens het CBS stijgt het opleidingsniveau van medewerkers uit de sector openbaar bestuur. Sinds 2003 is het aantal hoogopgeleide ambtenaren, dat wil zeggen met een HBO- of WO-opleiding,  gestegen van 108 duizend naar 136 duizend personen. Dit terwijl het totaal aantal ambtenaren nauwelijks is toegenomen. De competenties die van een gemiddelde ambtenaar worden gevraagd, zijn niet meer te vergelijken met de eisen waaraan een sollicitant pakweg dertig jaar geleden aan moest voldoen. De ambtenaar van nu moet behalve hoogopgeleid zijn, digitaal inzicht hebben, over een netwerk beschikken én creatief zijn. Daarnaast werken we langer door. Ambtenaren moeten zich dus blijven ontwikkelen en misschien zelfs een andere loopbaan kiezen. Opleidingstrajecten kunnen daarbij een grote rol spelen.

Iets meer opleidingen 

Na een lange periode dat er nauwelijks aan opleidingen werd gedaan binnen de overheid, nemen de uitgaven hieraan weer enigszins toe. Gemeenten geven gemiddeld meer uit aan de scholing van hun personeel. In 2016 steeg dat bedrag van 987 naar gemiddeld 1050 euro per gemeenteambtenaar. Het lijkt er dus op dat een deel van de gemeenten de bredere en duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers steeds belangrijker vindt.

Jezelf profileren

‘Creativiteit en intelligentie zijn hele belangrijke eigenschappen die bij ons getest worden’, vertelt van Barneveld, ‘en of de deelnemers eigenaarschap tonen. Wat de zwakke plekken over het algemeen zijn? Dat ze vergeten om een goede relatie met de klant op te bouwen. Dus luisteren en smalltalk, de sociale vaardigheden, zeg maar. Deelnemers zijn vaak alleen gefixeerd op de inhoud’, vertelt hij. ‘Timemanagement is ook nog wel een punt. En uiteindelijk moet je trots zijn op wat je hebt bereikt’, benadrukt hij, ‘ik merk dat ambtenaren vaak een natuurlijke aversie hebben om dit te doen. Maar
jezelf profileren is heel belangrijk in een wereld waar banen en werkgevers niet meer voor het leven zijn’.