Goed gesprek dempt geluid

Nieuwe studenten worden in Groningen onthaald met optredens en feesten. Leuk voor hen, minder leuk voor omwonenden. Op pad met toezichthouder Jan-Pieter de Vries, alias ‘het gehoor van de gemeente’. ‘Kijk maar, ruim onder de 100 decibel, niet te hard.’

‘Groningen, Groningen, let’s go!’ Honderden armen boven de mensenmassa zwaaien mee op de harde, doffe beats van rapper Diggy Dex. ‘Wáár is dat feestje?’ schreeuwt  Diggy vanaf het podium naar de eerstejaarsstudenten. ‘Híer is dat feestje!’ antwoorden ze.

Het is dag vier van de jaarlijkse KEI-week in de stad Groningen. Ruim vijfduizend eerstejaars krijgen deze week een introductie in hun nieuwe studiestad en worden overvoerd met activiteiten. Kroegentochten, optredens, feesten, een openluchtbios­coop en nog meer kroegentochten. Veel vindt buiten, in de binnenstad, plaats. Gemeentelijke toezichthouders hebben het druk met de plotselinge golf nieuwe, feestvierende bewoners.

Op het Open Air Festival in het Groninger Stadspark wordt een hoop lawaai gemaakt. Maar de dj’s en rappers blijven binnen de normen. Daar zorgt de toezichthouder Geluid wel voor. Gemeenteambtenaar Jan-Pieter de Vries is ‘het gehoor’ van de gemeente. Als er ergens een evenement in de stad is, dan kun je ervan uitgaan dat hij in de buurt is.

Gewapend met een geluidsmeter, vaak geflankeerd door een boa, checkt hij het geluidsvolume en neemt hij maatregelen wanneer de norm wordt overschreden. De laatste jaren is zijn veldwerk structureel toegenomen.

‘Je hebt meer overlast van een dancefeest dan bijvoorbeeld van een live-optreden van de Rolling Stones’, zegt De Vries terwijl hij het festivalterrein oploopt. ‘Die hebben we hier trouwens ook al een keer gehad. We hebben in Groningen steeds vaker openlucht-evenementen, vooral feesten met dancemuziek. En dat type muziek zorgt ook voor meer overlast, het indringende geluid van de bas draagt heel ver.’

Het festival wordt druk bezocht door zowel studenten als stadjers. Ze komen deze donderdagmiddag de dj’s beluisteren, artiesten kijken of gewoon een biertje drinken. Het meetapparaat van Jan-Pieter valt sommigen op. Enkele bezoekers spreken hem aan.

‘Gezellig toch’, zegt een oudere vrouw met een kleinzoon aan de hand. ‘Ik woon hier in de straat.’ Ze wijst richting ingang. ‘Maar ik heb geen last van de muziek, hoor. Daar ís het park toch voor?’ De buurtbewoonster wendt zich vervolgens tot De Vries. ‘Is voor jou misschien ook weleens leuk om te horen, normaal hoor je alleen maar geklaag hier uit de buurt.’

Bloeddruk
Hondenpoep en geluidsoverlast. Het zijn de onderwerpen waar burgers het meest over klagen. En dat is niet voor niets, want vaak last hebben van geluid is aantoonbaar slecht voor de gezondheid. Het zorgt voor slaapgebrek, stress en irritatie. Het RIVM heeft in onderzoeken het verband tussen geluidsoverlast en een verhoogde bloeddruk aangetoond, en daardoor is er een verhoogde kans op hart- en vaatziekten.

Het geluidsbeleid wordt in de gemeente Groningen dan ook serieus genomen, het is zelfs een speerpunt. De stad telt bijna 200 duizend inwoners, waarvan zo’n 50 duizend student. Hiermee is het de jongste stad van Nederland en dat levert nog weleens tegenstellingen op. Vorige maand is er een conceptnota uitgebracht die de balans tussen het toenemende aantal evenementen en de geluidsoverlast beter moet regelen. De raad moet zich er nog over buigen, maar duidelijk is dat het bestuur zeer hecht aan de festiviteiten in de openlucht.

‘Evenementen zijn om verschillende redenen belangrijk voor de stad. Veel mensen wonen graag in Groningen omdat er veel te doen is. Het is een levendige stad. Evenementen dragen bij aan de aantrekkingskracht voor bewoners, bezoekers, studenten en bedrijven. Ze hebben een positieve invloed op de economische vitaliteit van Groningen en zorgen voor werkgelegenheid’, staat er in de nota te lezen. ‘En bezoekers geven geld uit, waar lokale ondernemers en de stad direct van profiteren. Om een voorbeeld te noemen: bezoekers van The Passion gaven een half miljoen euro uit aan directe bestedingen en ruim vier miljoen televisiekijkers kregen de historische binnenstad van Groningen gepresenteerd.’

De stad Groningen was in een korte tijd het decor van een aantal grote landelijke evenementen. Behalve het live uitgezonden musicalspektakel The Passion vond vorig jaar ook de landelijke intocht van Sinterklaas in Groningen plaats. Ook was de Grote Markt wereldwijd prominent in beeld tijdens het WK-voetbal. Terwijl veel gemeenten geen scherm in de openlucht tolereerden, deed Groningen daar niet moeilijk over. Wethouder Van der Schaaf (stadsontwikkeling, wonen, PvdA) stond een groot tv-scherm voor het stadhuis toe en duizenden uitzinnige Oranjefans deden de rest. Het idyllische plaatje werd door internationale tv-zenders als sfeerbeeld gebruikt tijdens de wedstrijden.

Locatieprofielen
Groningen wil aan de ene kant graag topevenementen voorrang geven op toplocaties, aan de andere kant is er meer gemeentelijke regie op grote evenementen gewenst om zo min mogelijk overlast te veroorzaken. Het bestuur gaat daarom locatieprofielen maken van zo’n twintig plekken waar evenementen worden gehouden. De eigenschappen worden in kaart gebracht en de mogelijk­heden en beperkingen omschreven. ‘We houden rekening met de akoestische eigenschappen, de nabijheid van woningen of voorzieningen en de aanwezigheid van kwetsbare natuur. We geven aan organisatoren per locatie adviezen mee met betrekking tot te gebruiken muziekinstallaties, afstelling van apparatuur en inrichting van het terrein, met het oog op het beperken van geluidshinder’, aldus de gemeente in de nota.

Terug naar het festival. De meeste feuten hebben al zware feestdagen achter de rug, maar het leeuwendeel heeft nog genoeg energie over om met de acts mee te springen en een dansje te maken. Voor een klein deel van de kersverse studenten valt het ritme van slaapgebrek en overmatig alcoholgebruik toch te zwaar. In een waterig zonnetje liggen her en der plukjes afhakers te chillen op fel­gekleurde loungekussens of gewoon in het gras.

De toezichthouders en boa’s van de gemeente hebben tijdens de KEI-week hun handen vol aan wildplassen, verkeerd geparkeerde fietsen, vandalisme, vervuiling, hinderlijk gedrag en meer van dit soort onverkwikkelijke zaken. En hoewel gemeenten sinds dit jaar ook verantwoordelijk zijn voor het toezicht op het naleven van de Alcoholwet, laat Groningen die klus over aan de organisatie van de introductieweek.

‘We gaan ervan uit dat de meeste eerstejaars de 18 zijn gepasseerd’, zegt een gemeentewoordvoerder. ‘Natuurlijk zijn er wel wat 17-jarigen, maar we hebben afgesproken dat de KEI-organisatie daarop let.’

En dat gebeurt ook. Minderjarige studenten dragen rode polsbandjes zodat barkeepers en studenten­verenigingen weten dat ze hun niet mogen schenken. Worden ze wel betrapt, dan wordt het polsbandje, tevens toegangsbewijs, afgepakt. Zichtbare en undercover beveiligers controleren op de feesten.

Keukenonderdelen
Diggy Dex houdt de mensenmassa in het Stadspark nog altijd in beweging. ‘Geen steun van de gemeente… vond het leukst om op te skate… dus we bouwden alles zelf van van de bouw gejatte keukenonderdelen…’ De hardcore fans vooraan rappen de tekst moeiteloos mee.

Tegenover het hoofdpodium, achter het publiek, staat de regietent. Geluidsman Hugo van Meijeren houdt zijn vingers aan de knoppen terwijl hij een praatje maakt met toezichthouder Jan-Pieter de Vries. ‘Het is in orde, hoor.’ De ambtenaar wijst naar het kleine zwart kastje op het geluidspaneel, een decibellen­meter. ‘Dit is weliswaar een andere manier van meten, maar het geluidsniveau is goed. Kijk maar, ruim onder de 100 decibel, niet te hard.’

Zelf heeft hij een apparaat dat veel nauwkeuriger meet. Daarmee gaat De Vries bij een klus vaak eerst naar het dichtstbijzijnde woonhuis waar hij de decibellen ‘op de gevel’ meet. Ook kijkt de toezichthouder even hoe de wind staat. ‘Ik gebruik ter indicatie ook gewoon mijn eigen oren, maar dan heb je natuurlijk geen getal’, lacht hij.

Gelukkig houden de evenementen die De Vries controleert zich meestal wel aan de afspraken. ‘Negen van de tien keer overschrijden ze de norm niet. En die tiende keer gaat de schuif alsnog naar beneden als ik de organisatie erop aanspreek’, vertelt De Vries. ‘Boetes krijgen ze zelden. De kunst is om al van tevoren een goed gesprek met de organisatoren te hebben, kennis te maken. Ik verken het terrein, let op potentiële problemen en doe suggesties. Ook bij dit beroep geldt, goede communicatie voorkomt een hele hoop pro­blemen.’

Best streng
‘Ik hou zelf meestal 95 decibel aan’, zegt geluidsman Hugo die het festival vanachter de schuifpanelen bestuurt. ‘Dan zit je altijd goed. Het geluidsbeleid verschilt natuurlijk per gemeente, maar het is over het algemeen best streng. Een keer te hard draaien en je hebt zo een boete te pakken. Dat er meer aandacht voor geluid is, vind ik wel goed. Dan is er in elk geval duidelijkheid. Ik heb nog maar één keer problemen gehad, dat was met een veel kleinere gemeente. Die hield zelf de verkeerde waarden aan en gaf de organisatie na afloop een boete van 2.500 euro. Na heel veel gedoe is die uiteindelijk kwijt­gescholden. De gemeente zag in dat het toch niet klopte.’

De man achter de knoppen vertelt dat bands zich vrijwel allemaal neerleggen bij de gemeentelijke geluidsnormen van maximaal 100 decibel. ‘Alhoewel je ook af en toe een band hebt die eist dat de geluidsnorm hoger is. Maar ja, die wordt vervolgens nooit meer geboekt.’