Carrière maken vergt lef

‘Je moet ook wel een beetje durven als je verder wilt komen’

Tijdens de ‘Week van de Verjonging’ koppelden de Jonge-ambtenarenorganisatie Futur en de Vereniging voor Gemeentesecretarissen (VGS) daarom elk 85 van hun leden aan elkaar om van elkaar te leren. De algemeen directeur van de gemeente Groningen, Peter Teesink, liet Milene Leijs uit Tilburg een dagje meelopen. ‘Eigenlijk doen we hier het hele jaar al aan verjonging’, zegt gemeentesecretaris Peter Teesink (52). ‘We nemen jaarlijks twee traineegroepen aan en daar organiseren we veel activiteiten omheen. Overigens hebben we ook een heel actieve groep jonge ambtenaren die dat met enige regelmatig oppakt.’

Desondanks heeft ook Groningen te kampen met een vergrijzende organisatie, geeft Teesink toe. De gemiddelde leeftijd van het ambtenarenapparaat is niet in balans. ‘Daarom is het belangrijk om jong talent aan te blijven trekken, ook al is dat lastig in tijden van bezuinigingen.’ Teesink heeft overigens geen moeite om jongeren geïnteresseerd te krijgen voor een traineeship bij zijn gemeente. ‘We hebben net 250 aanmeldingen gehad voor in totaal tien plekken’, zegt hij.

Feedback organiseren
Hoewel de gemiddelde leeftijd van de gemeentesecretaris rond de 50 jaar ligt, vindt Teesink het toch belangrijk om jongere ambtenaren bij zijn werk te betrekken en Milene Leijs een dag te laten meelopen. ‘Om de afstand een beetje te verkleinen en te laten zien wat het vak precies inhoudt en,’ zegt hij met ironische ondertoon, ‘om de mystiék er een beetje van af te halen. Sommige mensen hebben het beeld dat het heel ingewikkeld en hoogdravend is, maar dat blijkt dan in de praktijk best mee te vallen’, lacht hij. ‘Het is best overzichtelijk. Maar het heeft wel veel dimensies. Zo’n 12, 13 afspraken op een dag is vrij normaal en dan gaat het over zowel strategische als operationele onderwerpen. Je bent niet voor langere tijd met één onderwerp bezig.’

Voor de ‘meeloper’ is het weliswaar interessant om te zien wat er gebeurt op een werkdag van een gemeentesecretaris, maar andersom levert het ook vaak wat op. ‘Van trainees krijg ik regelmatig feedback over mijn manier van werken. Bijvoorbeeld hoe ik een vergadering leid, hoe de gesprekken gaan, of mensen wel genoeg ruimte krijgen om hun zegje te doen, dat soort zaken’, legt hij uit. ‘En dat kan ook wel eens kritisch zijn, maar dat is juist goed. Voor een gemeentesecretaris, algemeen directeur of CEO is dat heel waardevol. Je moet je feedback blijven organiseren, zodat je scherp blijft’.

Meer lef
Toen Teesink zelf jong was kwam het vak van gemeentesecretaris nog niet in zijn beroepenlijstje voor, bekent hij. ‘Maar ik wist al wel heel vroeg dat ik niet afhankelijk wilde zijn van anderen en leiding wilde hebben. Dan neem je wel bepaalde stappen die uiteindelijk hiertoe kunnen leiden’. Hij geeft als voorbeeld: ‘Als er dan een opdracht voorbij komt waarvan je nog niet zeker weet of je die aankan, steek je je vinger op of niet? Je moet ook wel een beetje durven als je verder wilt komen’, geeft hij als advies. Hij hoopt dat hij jonge ambtenaar Milene Leijs wat meegegeven heeft. ‘Zelf gaf ze in eerste instantie heel bescheiden aan dat ze slechts een radertje in de grote organisatie is. Maar ik heb haar laten weten dat haar rol heel belangrijk is. Dat is waardevol. Als die afstand kleiner wordt, dan toon je wat meer lef en dat leidt vaak weer tot nieuwe stappen. Als zo’n dagje een klein beetje meehelpt, is het wat mij betreft geslaagd.’

Milene Leijs (35), ambtenaar bij de gemeente Tilburg, gaf zich in eerste instantie op om erachter te komen wat haar rol nu in het grote geheel is. ‘En ik was ook benieuwd tegen wat voor uitdagingen een gemeentesecretaris aanloopt’, zegt ze. De adviseur planning & control kwam, aan de andere kant van het land, terecht op het gemeentehuis van Groningen in het kielzog van gemeentesecretaris Peter Teesink. ‘Ik merkte al snel dat het werk van een ge meentesecretaris veel minder abstract was dan ik aanvankelijk dacht’, zegt ze. Wat ze met name inspirerend vond, was dat ze aanwezig was bij de aftrap van een ‘management development’-programma. Ze deed ook concrete ideeën op. ‘De klussenbank was een heel mooi voorbeeld. Daarbij werk je een dag in de week op een andere afdeling. Dat is bij ons in Tilburg in ontwikkeling, dus leuk om te zien hoe dat werkt.’

Mentorprogramma
Een les van haar gastheer die is blijven hangen, is het idee dat je speelruimte moet creëren in je werk. ‘Je wordt zo gemakkelijk opgeslokt in je dagelijkse taken, dat er weinig tijd over is om ‘te spelen”, zegt ze. ‘Wat ik daarmee bedoel, is dat je met speelruimte sneller nieuwe initiatieven bedenkt. Leuk om te zien dat daar in Groningen speciale dagen voor worden georganiseerd. Dat is belangrijk om je organisatie scherp te houden, te vernieuwen en ambtenaren enthousiast te krijgen en te houden.’

Een dag in het gezelschap van de gemeentesecretaris heeft haar op nieuwe ideeën gebracht. ‘Ik heb nooit de ambitie gehad om gemeentesecretaris te worden, maar ik zou als volgende stap wel graag een managementfunctie willen. En eerlijk gezegd’, glimlacht ze, ‘je weet het uiteindelijk maar nooit waar je carrière je brengt. Misschien gebeurt het toch ooit wel een keertje’.

Vooralsnog heeft de ontmoeting met de Groningse gemeentesecretaris ook input gegeven voor haar nieuwe project in Tilburg: een mentorprogramma. ‘Ik merk bij de oudere collega’s dat ze graag hun kennis, ervaring en kunde willen overdragen. Bij de jongere ambtenaren, zoals ik, geldt dat we leergierig zijn en druk bezig met onze ontwikkeling en loopbaan. Door deze collega’s aan elkaar te koppelen, kunnen we elkaar verder helpen en daarmee ook de organisatie op een hoger niveau tillen. Bovendien wordt er op deze manier heel veel kennis en kunde behouden’, legt Milene Leijs uit. ‘Het is eigenlijk zo’n makkelijke en laagdrempelige tool, het zou zonde zijn als je daar geen gebruik van maakt.’

Kansen pakken
Advies van gemeentesecretaris Peter Teesink voor jonge ambtenaren:
• Jaag je dromen na.
• Pak zelf de kans als die voorbij komt, wacht niet tot een ander die jou geeft.
• Wees niet te bescheiden, ga uit van je eigen kracht.