Na 2020 zal Nederland ruim 30.000 extra ambtenaren tellen. Dat is een gevolg van de nieuwe Ambtenarenwet, die stelt dat iedereen in publieke dienst ambtenaar is. Wat betekent dat voor de medewerkers van bijvoorbeeld de SER, De Nederlandse Bank en het UWV?

De gemeentesecretaris anno 2018 moet inspelen op het ontstaan van lokale, horizontale netwerken waarin gemeenten samenwerken met inwoners en maatschappelijke organisaties. Maar de overheid kan niet alles overlaten aan de zelfredzame inwoner en de initiatiefrijke social entrepreneur. Volgens de Tilburgse gemeentesecretaris Marcel Meijs lopen gemeenten steeds vaker tegen grenzen aan van wat de markt niet oppakt en waar zelfredzaamheid van inwoners niet reëel is. ‘Hier is geen terugtrekkende, maar juist een aanwezige overheid gewenst.’

Ook ambtenaren lopen gezondheidsrisico’s op de werkvloer. Nu moeten ze hun schade zien te verhalen bij de bestuursrechter, na 2020 – met de invoering van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren – wordt dat de burgerlijke rechter. Dat heeft voor hen voor- én nadelen.

Acquisitie naar aanleiding van deze vacature wordt sterk op prijs gesteld. Niet door headhunters of werving- en selectiebureaus, maar medewerkers te laten zoeken. Gemeenten trekken alle registers open om schaarse kandidaten te lokken. 

De minister liet lang op zich wachten, maar uiteindelijk deed ze 120.000 rijksambtenaren een loonbod. ‘De brede steun voor acties heeft tot dat bod geleid’, zegt FNV-onderhandelaar rijk Marco Ouwehand. Een karig bod in de ogen van de bondsbestuurder, maar genoeg reden om weer te gaan praten.

Met de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren, die in 2020 ingaat, worden ambtenaren gelijkgesteld met werknemers in de marktsector. Maar met één onderdeel verloopt die transitie niet optimaal: het omzetten van het speciale tuchtrecht voor ambtenaren naar het tuchtrecht voor werknemers. Advocaat Ed van Meer voorziet onzekerheid en ongelijke behandelingen. 

Veel Europese landen kennen een scheiding tussen kerk en staat. In België noch Nederland maakt die scheiding deel uit van de Grondwet. In België is de verhouding tussen rijk en clerus een tikje inniger dan in ons land. 

Het afschaffen van de ANW-compensatieregeling was voor veel ambtenaren een zure appel. Het stopzetten ervan heeft er wel toe geleid dat het nabestaandenpensioen wat ruimer kan uitvallen. Voor sommigen, althans. Desondanks is de minister geïrriteerd door het handelen van het ABP. Kamerlid Pieter Omtzigt is meer dan dat: hij is boos. 

Ze maken zich druk om het verlies van de ambtenarenstatus en de bescherming die daarbij hoort. Anderen uiten zorgen dat ze mogelijk de ambtenarenstatus krijgen, die ze voorheen niet hadden. En hoe zit het met de bovenwettelijke uitkering? De internetconsultatie over de aanpassingswet van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren laat een breed palet aan reacties zien.

Ambtenaren zijn pessimistisch over de snelheid van digitalisering en kritisch over het rijksbeleid, bleek uit onderzoek van I&O Research en Binnenlands Bestuur. Strategisch informatieadviseur Jan Meijsen van Molenwaard vindt dat gemeenten hun eigen vermogen onderschatten. ‘Als we de krachten bundelen, levert dat meer op dan welk rijksprogramma dan ook.’