Het afgelopen jaar stond bij de politie in het teken van polarisatie en incidenten rond diversiteit en inclusie. Het is zonneklaar: er moet duidelijkheid komen over de gewenste richting. Binnenkort komt de minister van Justitie en Veiligheid met een plan. Volgens Saniye Çelik, lector diversiteit aan de Hogeschool Leiden en oud-politiemedewerker, moet met name de politieleiding worden getraind in het omgaan met verschillen. Minstens zo belangrijk: het opleidingsniveau van de agenten moet worden verdubbeld.

In de komende maanden moet het gebeuren: een nieuw pensioenstelsel. De druk op de huidige regeling blijft toenemen, niets doen lijkt geen optie. De gemiddelde ambtenaar is straks niet beter af.

De bezwaarschriftprocedure wordt gezien als formalistisch en weinig oplossingsgericht. Reden dat veel gemeenten de ‘informele aanpak’ propageren: bel de bezwaarmaker op en spreek de zaak door. Hoewel die methode niet overal van de grond komt, zijn er ook succesverhalen.

De dataficering van de samenleving vraagt nieuwe skills van de ambtenaar bij een gemeente. Als die al niet door een robot wordt vervangen. Hoe kunnen de gemeentelijke organisatie en individuele werknemers zich voorbereiden op de veranderingen?

Een ambtenaar moet zich gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt. Dat geldt ook na 2020, als de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren is ingevoerd. Maar dan is de ambtenaar óók gebonden aan de norm van goed werknemerschap. Wat betekent dat, als ambtenaren zich moeten houden aan deze dubbele norm?

Het aantal gemeenteambtenaren blijft toenemen. Uit de Personeelsmonitor Gemeenten 2018 van het A&O fonds Gemeenten blijkt dat de bezetting vorig jaar toenam met 1,8 procent ten opzichte van 2017. Het grootste deel van de gemeenten verwacht ook dit jaar dat de formatie zal toenemen.

Mogen ambtenaren zich verzetten tegen opdrachten van hogerhand, wanneer fundamentele mensenrechten worden geschonden? Rechtsfilosoof Maurice Adams vindt van wel. Maar of er een wettelijk ‘recht op ongehoorzaamheid’ bestaat, is onduidelijk. Dat het niet in de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren is geregeld, is een gemiste kans.

Ambtenaren behoren burgers correcte en volledige informatie te geven als ze daar om vragen. Maar dat gaat niet altijd goed. Gemeenten worden met regelmaat aansprakelijk gesteld voor schade die burgers daardoor lijden. Advocaat Stefan van de Sande deed onderzoek naar incorrecte informatieverstrekking door ambtenaren.

Een nieuw spel maakt inzichtelijk welke taken er zijn in een team. En wie daarvoor hoeveel uur beschikbaar zijn. Maar ook dat andere mensen sommige taken beter kunnen overnemen, omdat ze er meer energie uit halen. Andere taken blijken helemaal niet nodig. Wat levert dit bijdragespel gemeenten op?

Luitenant-kolonel Ralf Goossens van de Limburgse Jagers en gemeentesecretaris Harry Coumans van Kerkrade spraken elkaar tijdens de beëdiging van nieuwe soldaten over employability. Tijdens het gesprek bleek dat hun eigen takenpakketten voor 80 procent overeenkwamen. Ze besloten een week van baan te wisselen.