Zorg geografisch in beeld

Gemeenten als Utrecht, Etten-Leur, Geertruidenberg, Hengelo, Veenendaal, Tilburg en de hele provincie Zuid-Holland gebruiken of implementeren hem al: de WoonZorgwijzer. Ook woningcorporaties, brandweer, huisartsenposten, zorgvastgoedeigenaren, verzekeraars en veel zorgaanbieders hebben de WoonZorgwijzer inmiddels omarmd. 

Landelijke registratie

De Woonzorgwijzer is een nieuw instrument, dat op een laag geografisch schaalniveau – met kaarten en tabellen – inzichtelijk maakt waar mensen met bepaalde aandoeningen of beperkingen wonen en welke beperkingen zij ervaren bij het zelfstandig wonen. De WoonZorgwijzer voorziet in een lacune, want het ontbreekt in Nederland aan een landelijke registratie van mensen met bepaalde aandoeningen/problematiek. Daardoor is op basis van reguliere registraties geen goed beeld te geven van de omvang en geografische spreiding van verschillende groepen. Met de WoonZorgwijzer kan dit wel.

Persoonsniveau

De wijzer is gebaseerd op CBS-microdata, waarmee een databestand is samengesteld (op persoonsniveau) met allerhande relevante kenmerken over de persoon, het huishouden waar de persoon onderdeel vanuit maakt en de woning en woonomgeving. Aan dit bestand zijn gegevens van het centrum indicatiestelling zorg (CIZ) en de Gezondheidsmonitor gekoppeld, om te bepalen welke personen met aandoeningen te kampen hadden. De WoonZorgwijzer geeft geen persoonlijke gegevens achter de voordeuren weer, dat mag uit privacy-overwegingen niet. De kaartlagen geven een gebied weer binnen een straal van 200 meter rondom het betreffende postcodegebied.

Nieuw standaardinstrument

De WoonZorgwijzer is ontwikkeld door stichting In Fact, samen met Rigo, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Platform 31. Uiteindelijk is de wijzer doorontwikkeld door de provincie Zuid-Holland, die hem inmiddels beschikbaar stelt aan alle provinciale stakeholders. De WoonZorgwijzer heeft grote potentie om tot het standaardinstrumentarium van gemeenten, zorgaanbieders en woningcorporaties uit te groeien, stelt Jeroen Frissen, zelfstandig volkshuisvestingsadviseur. ‘Want er ligt een grote opgave op het gebied van wonen, zorg en welzijn en de middelen zijn beperkt. Er zijn bovendien altijd meerdere partijen betrokken, die elkaar nodig hebben om succesvol te zijn. Dan helpt het om dezelfde definities te gebruiken, een gedeeld beeld te hebben van de opgave en weten hoe deze verschilt naar deelgebied.’

Voorbeeld: Zwolle

In Zwolle is met de WoonZorgwijzer onderzoek gedaan naar de spreiding van zelfstandig wonende mensen met een psychiatrische problematiek. De analyses leveren op dat in Zwolle 1150 mensen met psychiatrische problematiek wonen, die gelijkmatig over de stad wonen. Opvallend is dat in sommige wijken meer of juist minder specialistische hulp aan deze inwoners wordt gegeven. Voor Zwolle levert dit verschillende aandachtspunten op: waarom wordt er in sommige wijken meer specialistische begeleiding geboden dan in andere? Hoe kun je inspelen op de verschillen in opgave per wijk en welke kansen biedt dit voor de transformatie van het aanbod? In welke wijken moet ggz-expertise sterk aanwezig zijn?

Zuid-Holland

Bas Holten, strategisch omgevingsmanager ruimte, wonen en zorg van de provincie Zuid-Holland: ‘De WoonZorgwijzer is echt een hulpmiddel dat inzage geeft. Wij als provincie wilden er invulling mee geven aan specifieke woonvisies. Welke afspraken hebben we, met welke partijen, hoe weet je waar doelgroepen zijn, hoe moeten we de bestaande woonvoorraad en haar omgeving hiervoor transformeren en inrichten?’ Een ander voorbeeld is zorgvastgoed dat vrijkomt door de huidige uitstroom van mensen uit de ggz-instellingen. ‘Als je dan weet dat andere doelgroepen juist in die wijk wonen, kun je daar beleidsmatig je voordeel mee doen.’