Wijkbewoner doet niet mee in wijkteam

Wijkteams geven burgers erg weinig ruimte om mee te doen in hun teams. Mantelzorgers, ervaringsdeskundigen en vrijwilligers worden weinig betrokken en als dat wel zo is, is dat vaak om mee te denken. Vrijwel nooit om mee te beslissen. Dat blijkt uit onderzoek van Movisie.

Vrijwilligers en mantelzorgers
Wijkbewoners zijn bij 62 procent van de wijkteams niet betrokken, mantelzorgers en ervaringsdeskundigen in de helft van de wijkteams niet en vrijwilligers in 43 procent niet, staat in het rapport Sociale (wijk)teams in beeld. Positief bekeken: Cliëntenorganisaties of –raden zijn nog het vaakst betrokken. Bij 56 procent van de teams mogen zij meedenken, vrijwilligers mogen dat bij 36 procent, mantelzorgers en ervaringsdeskundigen bij 32 procent.

Het blijft bij meedenken

Meedoen en meebeslissen, is een heel andere zaak. ‘Het blijft bij meedenken’, aldus onderzoeker Silke van Arum van Movisie. ‘Terwijl het voor generalisten bijvoorbeeld heel handig zou zijn om  ervaringsdeskundigen in het team te hebben.’ Cliëntenorganisaties mogen nog het vaakst meebeslissen, hoewel dat bij slechts 13 procent van de teams zo is. Bij vrijwilligers en ervaringsdeskundigen liggen de percentages op 12 en 11. Wijkbewoners mogen in 5 procent van de teams meebeslissen. Gekeken naar hoeveel bewoners deel uitmaken van de teams scoren vrijwilligers het minst slecht: 5 procent. Mantelzorgers en ervaringsdeskundigen maken deel uit van 3 procent van de teams, wijkbewoners van 1 procent. Het lijkt erop dat gemeenten burgerbetrokkenheid nog vooral op stedelijk niveau vormgegeven door Wmo- of participatieraden te betrekken.

Deel van het team

Vorig jaar werd ook onderzoek gedaan naar hoe de wijkteams in elkaar zitten en wat ze doen. ‘Toen was het idee nog dat wijkteams vrijwilligers wilde gaan inzetten op de locatie van het wijkteam, bijvoorbeeld achter de bar of om de intake te doen’, vertelt Van Arum. ‘Maar het deel uit laten maken van vrijwilligers aan het team gebeurt in slechts vijf procent van de gemeenten.’ Om winst te behalen, zou het goed zijn als de teams samen met actieve bewoners en vrijwilligers tot collectieve voorzieningen komen. Dat kan bijvoorbeeld door aan te sluiten op reeds bestaande initiatieven en activiteiten in de buurt, vindt Van Arum.

Huisartsen doen niet mee

Ook huisartsen doen nauwelijks mee met de wijkteams. In 8 procent van de breed ingerichte wijkteams zijn huisartsen present. Daar waar ze niet in de teams zitten, zijn in minder dan de helft van de gemeenten werkafspraken gemaakt het de huisarts. En dat terwijl de huisarts, samen met de wijkverpleegkundige, de persoon is die het vaakst doorverwijst naar het wijkteam. ‘Maar je zou verwachten dat er meer duidelijk is over hoe bijvoorbeeld de terugkoppeling gaat.’

Financiering

Deel van het probleem bij de werkafspraken is de financiering. Van Arum: ‘Zorgverzekeraars stellen eisen met betrekking tot de doorverwijzing. Artsen hebben met deze zorgverzekeraars te maken, maar als ze doorverwijzen naar de wijkteams, valt dat vaak onder de gemeente. Dat maakt het lastig.’ Overigens zijn die werkafspraken wel in ontwikkeling, 40 procent van de gemeenten geeft aan hiermee bezig te zijn. Een derde van de gemeenten die aangeeft nog behoefte te hebben aan ondersteuning,  wil ondersteuning bij de samenwerking met wijkverpleegkundige en huisarts.

Ook uit het onderzoek:
Burgerkracht raakt uit beeld
Wijkteams bereiken nog te weinig zorgmijders