Vakbonden willen uitstel invoering Wmo

Vakbonden Abvakabo FNV en CNV stellen dat invoering van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) per 2015 onhaalbaar is. Ook Buurtzorg Nederland pleit voor uitstel, maar dan moet 2015 als experimenteerjaar worden benut.

Hoorzitting Kamer

Dat stelden zij vrijdag op een hoorzitting van de Tweede Kamer over de Wmo 2015. Andere (zorg)organisaties en belangenbehartigers pleitten daar voor een meer gefaseerde invoering van de wet. Weer anderen, zoals gemeentekoepel VNG, stellen dat de geplande invoeringsdatum van 1 januari 2015 alleen haalbaar is als er zo snel mogelijk, maar uiterlijk ruim voor de zomer, duidelijkheid is over onder meer budget en cliëntenaantallen die naar gemeenten over gaan. Gemeenten kunnen niets gaan inkopen, zolang ze niet weten voor wie (welk type ondersteuning en zorg) en voor hoeveel mensen ze verantwoordelijk worden. Zorginstellingen moeten, als de (omzet)onzekerheid voortduurt, gaan voorsorteren op eventuele ontslagen.

Regelzucht gehekeld

Patiënten- en cliëntenorganisaties, zorgaanbieders en gemeenten staan stuk voor stuk achter het idee van de wet, waarbij het organiseren van zorg en ondersteuning dicht bij burgers centraal staat, zo werd vrijdag duidelijk. Breed gedeeld zijn de zorgen over de omstandigheden waaronder en het tempo waarin het kabinet de stelselwijziging wil doorvoeren. Een doorn in het oog bij iedereen is de regel- en controlezucht vanuit 'Den Haag', dat zorginnovatie en het flexibel inzetten van het budget belemmert. Innovatie en beleidsvrijheid zijn noodzakelijk om de bezuinigingen op te vangen van 40% op de huishoudelijke zorg en 25% op de begeleiding, zo luidt de boodschap aan politiek Den Haag.

Keukentafelgesprekken

Grote zorgen zijn er over de zogeheten keukentafelgesprekken. Daar wordt straks in kaart gebracht wat het probleem is, hoe dat kan worden opgelost en wat de zorg- of hulpbehoevende en zijn sociale omgeving daarin zelf kan bijdragen, voordat aanspraak op een algemene voorziening of maatwerkvoorziening kan worden gemaakt. Vooral patiënten- en cliëntenorganisaties vinden dat een onafhankelijk deskundige aan die keukentafel het gesprek moet aangaan, en niet een gemeenteambtenaar. Die weet dat zijn gemeente moet bezuinigen, en houdt daar bij zijn beoordeling op voorhand rekening mee, zo wordt gevreesd. Ook moet de mantelzorger een vaste plek aan de keukentafel krijgen. Er werd daarnaast gehamerd op goede ondersteuning van mantelzorgers, om overbelasting te voorkomen.

Conflicten

VNG en de wethouders Karsten Klein (Den Haag), Ineke Smidt (Almere) en Paul Blokhuis (Apeldoorn) stelden nogmaals dat de combinatie 'bezuinigingen-en-overgangsrecht', de Wmo voor gemeenten onuitvoerbaar maakt. Gemeenten worden verplicht in 2015 de zorg over te nemen van mensen die nu via de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) hulp krijgen. De bezuiniging wordt echter meteen doorgevoerd. Dat stelt gemeenten voor een onmogelijke opgave, stellen ze keer op keer. Almere voorziet voor 2015 een gat in de begroting.

Stapeling kosten

Breed gedeelde zorgen zijn er over de eigen bijdragen. Vooral patiënten- en cliëntenorganisaties waarschuwen voor een stapeling van kosten, zeker als hulpbehoevenden zorg, voorzieningen en ondersteuning nodig hebben die straks onder onder de Zorgverzekeringwet (Zvw), de Wet langdurige zorg en de Wmo vallen.

Afschuiven

De afbakening tussen de verschillende wetten moet helder worden geformuleerd, bepleitte Andre Rouvoet van Zorgverzekeraars Nederland bovendien. Het gaat om de aanspraak op zorg en/of ondersteuning, en daarmee het bekostigingsregime; uit welk potje wordt de zorg betaald. Ook enkele zorgaanbieders uitten daarover hun zorgen. Het mag niet gebeuren dat aan het bed van een ernstig zieke man of vrouw, de discussie wordt gevoerd of de benodigde zorg via de Wmo (gemeente), de Zorgverzekeringswet (zorgverzekeraars) of de Wet langdurige zorg (Awbz, rijk) moet worden geregeld.

De hoorzitting was op initiatief van het CDA georganiseerd. Donderdag moeten de Kamerleden hun schriftelijke inbreng op de nieuwe Wmo indienen.