Tegenvallers sw-bedrijven tot 300 miljoen

Door een technische aanpassing van het Lage Inkomens Voordeel (LIV) lopen sw-bedrijven tegen een tweede financiële tegenvaller aan, na de rekenfout van het rijk die afgelopen mei aan het licht kwam. De aanpassing staat in de Verzamelwet 2017 die de Eerste Kamer vorige week als hamerstuk aannam. Door de aanpassing kunnen sw-bedrijven tot 2020 in totaal 300 miljoen mislopen, aldus koepelorganisatie Cedris. ‘De rek is er bij sw-bedrijven uit.’

Tweede tegenvaller

Afgelopen mei bleek dat het rijk in 2012 bij vaststelling van het totaalbudget was uitgegaan van te rooskleurige uitstroomcijfers, waardoor sw-bedrijven voor de uitvoering van de Wsw tot 2020 een tekort van 182 miljoen euro op hun bord kregen. Met hetzelfde geld moeten meer mensen worden geholpen, waardoor het beschikbaar gesteld budget onvoldoende was voor uitvoering van de Wsw. Nu blijkt daar bovenop en in tegenstelling tot de gewekte verwachting het Lage Inkomens Voordeel grotendeels aan de sw-bedrijven voorbij te gaan, omdat de Eerste Kamer de Verzamelwet 2017 die per 1 januari 2017 ingaat vorige week als hamerstuk heeft aangenomen, zonder inzicht te hebben in onbedoelde en ongewenste effecten voor gemeenten en sw-bedrijven.

Veel lagere vergoeding

Het LIV is een voordeel voor werkgevers om werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt te stimuleren. ‘Eerst vielen veel sw’ers in de eerste trede, waarmee ze het maximale kortingsbedrag kregen. Door het aannemen van de Verzamelwet door de Eerste Kamer vallen ze nu in de tweede trede, waardoor tekorten van 30 tot 40 miljoen per jaar ontstaan’, legt Cedris-woordvoerder Bert Doek uit. Veel sw-bedrijven hielden in hun meerjarenbegroting rekening met een LIV tot maximaal 2000 euro per werknemer. Nu de Eerste Kamer heeft ingestemd met een verhoging van de drempel voor het aantal uren dat een werknemer daarvoor in dienst moet zijn, blijkt dit voor sw’ers niet langer het geval. De tweede trede is voor 110 tot 125 procent van het wettelijk minimumloom, waarmee de vergoeding neerkomt op maximaal 1000 euro per werknemer.

Onacceptabel 

Cedris schat in dat sw-bedrijven hierdoor 30 tot 60 procent minder LIV-inkomsten ontvangen. Hoe hoog de tegenvaller precies wordt hangt af van de inschaling van medewerkers. De forse consequenties van de technische aanpassing voor sw-bedrijven noemt de koepelorganisatie onacceptabel. Staatssecretaris Jetta Klijnsma noemde de LIV-inkomsten recent nog als verzachting van het ontoereikende Wsw-budget en voerde deze bovendien op als dekking van de kosten van nieuw beschut werk. Nu blijkt de LIV zelf een tegenvaller te zijn voor de bedrijven. Gemeenten en SW-bedrijven moeten van 2017 tot 2020 in totaal 300 miljoen aan extra tegenvallers vanuit het Rijk zelf opvangen.

De rek is eruit 

‘Na de eerdere bezuinigingen kunnen sw-bedrijven dit er echt niet bij hebben. De rek is eruit. Dit moet worden gerepareerd, anders blijft er onvoldoende kennis en expertise beschikbaar voor de uitvoering van de Participatiewet en de banenafspraak ’, aldus Cedris-voorzitter Job Cohen. ‘Je kunt niet aan de ene kant zeggen dat de sw-bedrijven belangrijk zijn voor de uitvoering van de Participatiewet en de banenafspraak en aan de andere kant de inzet van die kennis en infrastructuur financieel onmogelijk maken’. Volgens Doek is het ministerie van SZW zelf ook niet blij met de uitkomst van de wetsaanpassing. ‘Er is onrust bij onze leden en het is niet terecht dat deze rekening bij de gemeenten terechtkomt.’

Samen met de VNG roept Cedris de Tweede Kamer dan ook op om de onbedoelde en ongewenste effecten van de wetsaanpassing zo snel mogelijk te repareren.