SZW moet experimenteerwet bijstand verduidelijken

Het rijk kan gemeenten die mee willen doen aan de experimenten met bijverdienen in de bijstand niet op voorhand uitsluiten omdat ze bijstandsgerechtigden niet om een tegenprestatie vragen. Dat schrijft de Raad van State in een advies over de wet.

Onduidelijk
Om te mogen experimenteren, moet een gemeente een verzoek indienen bij de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Zo’n verzoek kan worden afgewezen als de gemeente de Participatiewet niet ‘in al haar facetten uitvoert', staat in de wet. Het is de Raad van State echter niet duidelijk wat deze voorwaarde precies inhoudt. Gemeenten zijn weliswaar verplicht een verordening te hebben waarin het beleid over een tegenprestatie moet zijn vastgelegd. Maar dat is niet hetzelfde als de tegenprestatie ook daadwerkelijk eisen van bijstandsgerechtigden. In de verordening kan bijvoorbeeld ook staan dat er géén tegenprestatie wordt opgelegd. Gemeenten zijn hier vrij in.

Intensiveringsgroep
Volgens de raad is onduidelijk hoe het rijk dit precies bedoelt. Een toelichting ontbreekt en ze raadt het rijk aan hier duidelijker over te zijn. Wat volgens de Raad van State wél kan is dat het rijk gemeenten, nadat deze groen licht hebben gekregen voor de experimenten, verplichten een tegenprestatie op te dragen aan de bijstandsgerechtigden die de 'intensiveringsgroep' vormen en dus onder een extra streng regime vallen.

 
25 gemeenten

In totaal kunnen zo’n 25 gemeenten aan de slag met de experimenten. Ze moeten zich hiervoor bij het ministerie melden. Als ze worden toegelaten, kunnen ze sommige bijstandsgerechtigden - de 'ontheffingsgroep' - tijdelijk ontheffen van hun arbeids- en re-integratieverplichtingen. Als financiële prikkel om te gaan werken, worden hun inkomsten uit arbeid gedeeltelijk vrijgelaten. Andere bijstandsgerechtigden worden onderworpen aan een extra streng regime - de 'intensiveringsgroep'. Een derde groep houdt het bestaande wettelijke regime de 'controlegroep'. Utrecht liet eerder deze week weten op 1 mei met de experimenten te zullen starten.