Puzzelen met contracten jeugdhulp

De regio Rotterdam wil een aanzienlijke vermindering van het aantal contracten met jeugdhulporganisaties die onder meer pleegzorg, crisisopvang en hulp thuis aan jeugdigen bieden. Het aantal contracten zal verminderen van 80 naar 13. De Rotterdamse aanpak is echter geen trend, veel regio’s kiezen juist voor méér contracten. Want de hoeveelheid werk blijft toch hetzelfde.

Onderaannemer
Organisaties die in de regio Rotterdam afvallen, moeten hopen dat ze als ‘onderaannemer’ alsnog worden ingeschakeld door de 13 hoofdaanbieders. Rotterdams wethouder jeugdzaken Hugo de Jonge wil met minder contracten meer maatwerk leveren. ‘We willen nu echt toe naar één plan per gezin met één iemand die de regie heeft.’

Nauwelijks extra werk

 Net als Rotterdam beperken ook veel andere regio’s zich tot contracten met hoofdaannemers, die andere partijen vervolgens moeten inschakelen als er specialistische hulp nodig is. In deze groep gemeenten spant Hollands Kroon de kroon met slechts één contract met één zorgaanbieder.

Een groot aantal andere regio’s kiest daarentegen voor een open model, waarbij wel alle zorgaanbieders individueel worden gecontracteerd. In de regio Friesland is het aantal contracten dit jaar zelfs met ruim vijftig uitgebreid. Dat klinkt arbeidsintensief, maar in de praktijk levert het gemeenten nauwelijks extra werk op, vertelt Rogier Oet van de Transitie Autoriteit Jeugd (TAJ). ‘In beide modellen moeten de gemeenten passende zorg bieden, integrale oplossingen voor het kind inkopen en de jeugdhulp aansturen. De ene aanpak is niet beter of veel arbeidsintensiever dan de andere, alleen de vorm verschilt. Het is dus niet gezegd dat vermindering van het aantal contractpartners per definitie bijdraagt aan goede jeugdvoorzieningen.’

Familiebedrijf

De gemeente Hollands Kroon heeft gekozen voor Incluzio, als enige zorgaanbieder voor alle jeugdhulp en Wmo-ondersteuning. In 2015 kocht Hollands Kroon zorg nog op de traditionele manier in. ‘Maar we wilden liever een zorgpartij met verstand van zaken, die zorg en ondersteuning dicht bij de bewoners zou brengen’, vertelt wethouder Mary van Gent. ‘Daarop hebben we de totale budgetten voor Wmo en Jeugd als één geheel aanbesteed.’ Incluzio, een familiebedrijf, is nu verantwoordelijk voor zowel het voorliggende veld (vrijwilligerswerk en jongerenwerk onder andere), signalering, uitvoering van de wijkteams, toegang tot en de levering van ondersteuning aan 50.000 inwoners, in 22 kernen. Incluzio heeft contracten afgesloten met twintig grote zorgaanbieders en raamovereenkomsten met kleine zorgaanbieders.

Wijkteams

Ook de medewerkers van de wijkteams zijn in dienst genomen. Keuzevrijheid van de cliënt blijft gegarandeerd, omdat deze zelf kan bepalen welke hulp- of zorgverlener over de vloer mag komen. De gemeente monitort de situatie intensief, daarvoor is een extra ambtenaar aangesteld, die als regievoerder en partner continu meekijkt.

157 partijen
Jeugdhulpregio Friesland heeft juist het aantal contracten met zorgaanbieders dit jaar verhoogd, van 101 naar 157. Alleen voor hoog-specialistische jeugdzorg wil Friesland teruggaan van zeven naar één. Die ene wordt dan hoofdaannemer, met een aantal onderaannemers. De precieze invulling daarvan is nog onderwerp van gesprek. Met alle aanbieders van jeugdhulp is individueel contact geweest, vertelt inkoopambtenaar Wietse Veenstra van de Friese zorgregio. In Friesland willen de gemeenten zo goed zicht houden op de kwaliteit van de onderaannemers. Volgens de Friezen levert hun aanpak niet meer werk op dan de Rotterdamse. Veenstra: ‘Het klinkt veel, 157 aanbieders en contracten. Maar ook in Rotterdam zullen alle aanbieders en inschrijvingen moeten worden getoetst op geschiktheidseisen.’