Persoonlijk plan voor iedere zwerfjongere

Voor iedere zwerfjongere moet een eigen plan komen om hem van de straat te krijgen en te houden. Het Noorden is proefregio voor de aanpak Van de Straat.

Meer samenhang in beleid

De gemeente Leeuwarden wil het programma Van de Straat, een initiatief van Stichting Zwerfjongeren Nederland, Federatie Opvang en Stichting Kamers met Kansen die weer worden ondersteund door Skanfonds, benutten om met het zicht op de decentralisaties meer samenhang te krijgen in het beleid op jeugd en werk en inkomen. De interviews met zwerfjongeren, die in het kader van de aanpak zijn gedaan door onderzoeksinstituut Drift van de Erasmus Universiteit Rotterdam en onlangs bij het startsein van het programma in Leeuwarden zijn gepresenteerd, zijn een welkome aanvulling op bestaande informatie bij de gemeente. ‘We luisteren goed naar de ervaringen van jongeren en leren ervan’, aldus ambtenaar maatschappelijke opvang Baukje Besling.

Vervelende knip

Ze vertelt dat de analyse van Drift als input benut wordt om de denkrichting van de gemeente mee te bepalen. ‘Vervolgstappen zijn om de initiatieven in Friesland om zwerfjongeren te helpen door te ontwikkelen naar een manier van samenwerken die duurzamer is dan die tot nu toe zijn.’ Ze wijst op de vervelende knip tussen jeugd- en volwassenenzorg. ‘En dat terwijl 50 á 60 procent van de zwerfjongeren een jeugdzorgverleden heeft.’

Geen studiebeurs in schuldhulpverlening 

Een ander voorbeeld van landelijk beleid dat voor knelpunten zorgt is dat jongeren in de schuldhulpverlening geen studiebeurs kunnen krijgen en dus geen diploma kunnen halen. Besling: ‘Maar we moeten ook op lokaal niveau kijken. We willen de ervaringen van jongeren benutten om meer samenhang in beleid te ontwikkelen waardoor de begeleiding beter aansluit bij dat wat ze nodig hebben. En ze willen graag meedenken om zicht te krijgen op de knelpunten.’

Aansluiting vinden bij VNG

Projectleider Marleen van der Kolk van Federatie Opvang vertelt dat gemeenten straks met de drie decentralisaties (Participatiewet, Jeugdzorg en AWBZ) een regierol krijgen en dat ze deze terreinen aan elkaar moeten knopen in beleid en geld. ‘Wij en andere bij zwerfjongeren betrokken partijen proberen aansluiting te vinden bij de VNG. Het zou mooi zijn als ze kunnen voorkomen dat jongeren tussen wal en schip vallen. Ook het ministerie van VWS vragen we daar rekening mee te houden bij de overheveling van rijkstaken voor deze jongeren naar gemeenten.’

Goed naar jongeren luisteren
De aanpak Van de Straat moet aansluiten bij de decentralisaties en tegenstrijdige wetten proberen te omzeilen. ‘We willen goed naar jongeren luisteren en samen met hen kijken wat ze nodig hebben.’ De keuze om het project in het Noorden te beginnen is gelegen in het feit dat daar veelbelovende nieuwe initiatieven zijn ontstaan. ‘De lijnen zijn korter en overzichtelijker, er is minder concurrentie en veel betrokkenheid.’ In het Noorden wordt de komende jaren ervaring opgedaan met de aanpak om die, bij succes, uit te rollen over de rest van het land.

Nieuwe taken, nieuwe kansen
In heel Nederland zijn momenteel 9000 zwerfjongeren, in Leeuwarden zijn dat er volgens Van der Kolk ongeveer 250 (Besling spreekt van 120), in Groningen 300. Met Van de Straat moet een persoonlijk plan voor iedere dakloze jongere leiden tot onderdak, opleiding en ontplooiing van talent. Besling wijst op de VNG die het verstandig vindt om in gemeenteverband samen te werken. ‘Landelijke organisaties zouden ook moeten ontkokeren. Het gaat dan niet alleen om de opvang, ook andere partijen zijn van belang. We moeten verbindingen leggen tussen de verschillende sectoren. De nieuwe taken voor de gemeente bieden ook nieuwe kansen.’

In februari wordt een bijeenkomst gepland om met de jongeren over de knelpunten te spreken.