Ook ja-stemmers morren over akkoord langdurige zorg

Het is nog niet bekend of een meerderheid van de 403 gemeenten het onderhandelingsresultaat over persoonlijke verzorging heeft verworpen of aanvaard. De spaarzame voorstanders die zich melden, zijn morrend en onder voorwaarden akkoord. Heel veel G32-gemeenten zeggen ‘nee’ tegen het akkoord.

Onthouden

Utrecht en Den Haag hebben zich van stemming onthouden. Den Haag stelt dat er teveel financiële onduidelijkheid is om een verantwoord besluit te kunnen nemen. De VNG heeft prangende vragen van Den Haag om de onduidelijkheid weg te nemen niet beantwoord. Amsterdam en Rotterdam hebben ingestemd.

Stembus gesloten

De ‘stembus’ bij de VNG is inmiddels gesloten. Hoogstwaarschijnlijk maakt gemeentekoepel VNG later vandaag de uitkomst van de ledenraadpleging bekend. Voor het eerst wordt een nieuwe telprocedure gehanteerd. Gemeenten die niet stemmen, worden niet − zoals voorheen − geacht te hebben voorgestemd.

Weerstand

Het aantal gemeenten dat het onderhandelingsresultaat tussen het VNG-bestuur en staatssecretaris Van Rijn (VWS, PvdA) heeft verworpen, en dat kenbaar maakt, is de afgelopen dagen gestaag gegroeid. Arnhem, Westland, Kampen, Enkhuizen, Hoorn, Opmeer, Heerde, Barneveld en meeste gemeenten in de Achterhoek waaronder Bronckhorst, Aalten en Oude IJsselstreek, hebben de VNG laten weten niet in te stemmen. Eerder deden Haarlemmermeer, Leiden, Groningen, Zwolle en Wijk bij Duurstede dat al.

Budgetkorting ondoenlijk

Rode draad van de tegenstanders is dat het onderhandelingsakkoord veel te ver af staat van de resolutie die gemeenten met overweldigende meerderheid aannamen tijdens de bijzondere algemene ledenvergadering van de VNG. Het is niet gelukt om de persoonlijke verzorging alsnog in het takenpakket van gemeenten te krijgen. De budgetkortingen zijn evenmin substantieel omlaag gegaan.

Onbehoorlijk

Bij veel gemeenten is het niet in goede aarde gevallen dat het VNG-bestuur het onderhandelingsresultaat met een positief advies aan de leden heeft voorgelegd. Ook is bij gemeenten in het verkeerde keelgat geschoten dat − hoewel de uitslag van de ledenraadpleging nog niet bekend was − de VNG dinsdag een gematigd positieve reactie heeft gegeven op de Wmo, direct na Van Rijn de wet naar de Kamer stuurde. Daarin staat dat de persoonlijke verzorging onder de Zorgverzekeringswet (Zvw) komt te vallen.

Pragmatisch stemgedrag

Eindhoven heeft, zij het niet van harte, ingestemd met de deal tussen VNG en Van Rijn. Helmond ziet forse (financiële) risico’s en heeft onder voorbehoud van verder overleg met het ministerie van VWS ingestemd. Helmond vindt onder meer dat met het ministerie afspraken moeten worden gemaakt over de monitoring van de financiële en maatschappelijke effecten. Ook wil Helmond dat (een deel van) de toegezegde structurele innovatiemiddelen van 200 miljoen per 2016 naar voren worden gehaald. Andere voorstanders hebben uit pragmatisch oogpunt ‘ja’ gezegd. De tijd tot aan de inwerkingtreding van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is te krap om de kont tegen de krib te gooien, zo luidt het argument van pragmatische stemmers.

Afbakeningsproblemen

De Raad van State is overigens uiterst kritisch over het besluit van Van Rijn om de persoonlijke verzorging onder de Zorgverzekeringswet (Zvw) te brengen in plaats van de Wmo. Persoonlijke verzorging blijft een verzekerde aanspraak. De omslag in denken en doen wordt daardoor beperkt. Ook stelt de RvS dat er nieuwe afbakeningsproblemen kunnen ontstaan. Diverse gemeenten, waaronder Arnhem, hebben eveneens die zorg geuit.

Afschuifrisico’s

‘Het blijft onduidelijk waar 'begeleiding bij dagelijkse levensverrichtingen' (Wmo) overgaat in 'hulp bij de dagelijkse verzorging' (zorgverzekering). Dit kan leiden tot interpretatieproblemen en daarmee afschuifrisico's vanuit de zorgverzekeringswet naar gemeenten’, aldus het Arnhems college in zijn toelichting op zijn 'nee'.