Krimp treft kwetsbare buurten dubbel
Naar verhouding hebben aantrekkelijke buurten een hogere uitstroom dan kwetsbare buurten, maar hier leidt krimp tot leegstand, verpaupering en sociale problemen
Naar verhouding hebben aantrekkelijke woongebieden in plattelandsgemeenten een hogere uitstroom dan sociaal zwakke en onaantrekkelijke woongebieden. Maar in kwetsbare buurten leidt krimp eerder tot leegstand, verpaupering en sociale problemen.
Gebrek aan sociale cohesie
Dit blijkt uit een onderzoek van Movisie in twee gebieden in de Drentse gemeente Borger-Odoorn. Daaruit blijkt dat ontwikkelingen die voor de krimp al gaande waren, zoals het verdwijnen van voorzieningen en sociale achterstand, door demografische veranderingen versterkt kunnen worden. Onderzoeker Jannie Schonewille: ‘Opvallend is dat dit met name slecht lijkt uit te pakken voor de bewoners en buurten die toch al kwetsbaar waren. Vooral daar is sprake van gebrek aan sociale cohesie en toenemende verpaupering.’
Sluipend proces
De casestudy in het Drentse Borger-Odoorn laat zien dat specifieke push- en pullfactoren bepalend zijn voor de lokale uitwerking van krimp. In het aantrekkelijke 'zandgebied', met pittoreske esdorpen en mooie woonboerderijen is vooral sprake van vergrijzing en ontgroening. De kapitaalkrachtige senioren blijven, terwijl jonge gezinnen neerstrijken in meer betaalbare gebieden met meer vertier. Dat is vooral te merken bij de scholen en het verenigingsleven; die kampen met minder leerlingen en leden. In het minder welvarende 'veengebied', met goedkope sociale huurwoningen, is vooral sprake van sociale verzwakking. Mensen met meer kapitaal en opleiding vertrekken, terwijl sociaal zwakkere bewoners achterblijven en ook voorzieningen verdwijnen.
Overvallen door krimp
Het blijkt lastig om de gevolgen van krimp op tijd te signaleren en daarop te anticiperen. Zo werd de gemeente Borger-Odoorn overvallen door het snel teruglopende aantal basisschoolleerlingen. En in een aantal zwakkere buurten ging de leefbaarheid zo snel achteruit dat rigoureuze maatregelen, zoals het screenen van nieuwe bewoners, noodzakelijk werd. Medeonderzoeker Nada de Groot: ‘Het is cruciaal dat gemeenten demografische ontwikkelingen op de voet volgen en daarbij oog hebben voor lokale verschillen. In de aanpak van krimp moet rekening gehouden worden met die lokale verschillen. Een basisniveau van voorzieningen en ontmoetingsplaatsen is hierbij van groot belang voor de sociale cohesie en zelfredzaamheid van kwetsbare bewoners.’
Meer informatie over het onderzoek vindt u hier.
Reacties: 4
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
@Bond:
Wat zijn push- en pullfactoren?
Push- en pullfactoren zijn redenen waardoor mensen aangetrokken of afgestoten worden om naar een bepaald gebied te gaan of weg te gaan uit een bepaald gebied. Push staat dan ook voor duwen en pull voor aantrekken.
Er zijn verschillende push- en pullfactoren. Enkele voorbeelden kunnen zijn: economie, werkgelegenheid, politiek en het klimaat. Deze factoren kunnen veranderen van waarde.
Zo kan het zijn dat in een tijd waar veel werkloosheid is en weinig werkgelegenheid heel belangrijk zijn om naar een gebied te gaan waar wel veel werk is. Maar als er juist werk genoeg is, telt deze factor niet echt veel mee.
Een factor als het klimaat blijkt meestal wel lang mee te tellen: een vast klimaat verandert niet snel en behoefte aan warmte of juist geen behoefte aan regen en kou zal er waarschijnlijk altijd wel blijven.
Wat is een casestudy?
Gedetailleerde studie van een enkel onderzoeksobject, zoals van een specifieke persoon of een individueel geval, met de bedoeling het onderzoeksobject in zijn verschillende aspecten, complexiteit en eventuele ontwikkeling zo grondig mogelijk te begrijpen.