Gemeenten roepen hulp in vanwege tekorten jeugd

Roosendaal wil de Transitie Autoriteit Jeugd (TAJ) inschakelen vanwege de tekorten op het jeugdbudget over dit en komende jaren. De gemeente wil onder meer samen met de TAJ pleiten voor een meer geleidelijke korting van het rijksbudget. De achttien gemeenten van de regio Zuid-Limburg overwegen bij het rijk aan de bel te trekken omdat het objectieve verdeelmodel jeugd te forse negatieve herverdeeleffecten voor de regio met zich meebrengt.

Van overschot naar tekort

De gemeente Roosendaal is een van de vele gemeenten die aangeeft dit jaar, maar ook volgend jaar, op een tekort op het budget voor jeugdhulp af te stevenen. Vorig jaar noteerde de gemeente nog een overschot van ruim vijf ton op jeugd, maar dit jaar komt de gemeente zeker uit op een tekort en volgend jaar waarschijnlijk ook. Roosendaal staat hierin niet alleen. Uit een enquête van Binnenlands Bestuur en de NOS over de verwachtingen ten aanzien van het jeugdbudget onder 215 gemeenten, blijkt dat bijna zes op de tien gemeenten dit jaar afsluiten met een tekort op de jeugdhulp. Voor 2017 verwachten zelfs iets meer gemeenten niet met het rijksbudget voor de jeugd uit te komen.

Verdeelmodel

Het objectieve verdeelmodel én de transitie die nog onvoldoende (financiële) vruchten afwerpt, zijn volgens Roosendaal de belangrijkste oorzaken van het tekort. ‘Dat nieuwe verdeelmodel pakt zeer ongunstig uit voor ons. De komende jaren moeten we zeven miljoen euro op ons budget inleveren. Dat is bijna 25 procent op het huidige jeugdbudget; een behoorlijk forse klap’, zo laat een woordvoerder van de gemeente Roosendaal weten.

Herinrichting stelsel

De gemeente is daarnaast, samen met andere gemeenten uit West-Brabant-West, voor de jeugd overgegaan op arrangementbekostiging. ‘Op termijn gaat het zeker lukken om met minder budget uit te komen, maar vooral dit en komend jaar wringt de schoen.’ Aanbieders kunnen het niet bijhouden en een aantal van hen dreigt om te vallen. Dat wil de regio voorkomen, maar ‘de worsteling hoe we dit gaan oplossen is nog volop gaande’. Als de regio de hulp van de TAJ gaat inroepen is dat niet alleen om te pleiten voor een meer geleidelijk korting van het rijksbudget, maar ook voor bemiddeling tussen gemeenten en aanbieders. Ook Zwolle stelt dat transformatie en budgetverlaging niet met elkaar in de pas lopen.

Tekort

Voor Maastricht en de zeventien gemeenten die samen de (jeugdzorg)regio Zuid-Limburg vormen, zijn het afnemende rijksbudget en het verdeelmodel de boosdoener. ‘Het budget Jeugd gaat voor Maastricht van 31 miljoen euro in 2015 naar uiteindelijk 25 miljoen euro structureel; een budgetverlaging van 20 procent’, verduidelijkt Marie-José Smeets, senior beleidsadviseur Jeugd van Maastricht. De achttien Zuid-Limburgse gemeenten tezamen kwamen vorig jaar uit op een tekort van zo’n acht miljoen euro; vijf procent op het totaalbudget van 153 miljoen euro. Dit jaar ging er 145 miljoen naar de regio en komend jaar is er vanuit het rijk 132 miljoen beschikbaar.

Krimpregio

‘Structureel krijgen we 18 miljoen minder. Dat is regionaal een taakstelling van bijna twaalf procent’, aldus Roel Kramer, algemeen directeur Sociaal, namens de regio. ‘Waarom onze regio zo ver terugloopt in budget kunnen we (nog) niet verklaren. We vermoeden dat het verdeelmodel en de objectieve maatstaven die daarin zijn opgenomen niet volledig recht doen aan de situatie in onze regio. Ook bekijken we of het feit dat wij een krimpregio zijn, bijdraagt aan de negatieve effecten. Andere krimpregio’s, zoals Groningen, kampen ook met tekorten. Binnenlandse Zaken doet hier nu onderzoek naar. Overigens spelen tekorten in de jeugdzorg niet alleen in krimpregio's dus is het zaak om overall een goed beeld te krijgen van de ontwikkelingen.’

Lees meer over de belangrijkste oorzaken van de tekorten in Binnenlands Bestuur nr. 23 van deze week.