‘Gemeenten moeten schoolverlaters registreren’

Gemeenten hebben onvoldoende in beeld welke jongeren werkzoekend zijn, stellen VNO-NCW en MKB-Nederland. De VNG wil meer wettelijke mogelijkheden om jongeren op school te houden en dat ook scholen meer verantwoordelijkheid krijgen, zodat gemeenten er niet alleen voor staan.

Jeugdwerklozen beter in beeld brengen
De ondernemersorganisaties willen dat gemeenten jeugdwerklozen beter in beeld brengen. Nu komt het volgens hen voor dat , zelfs in tijden van crisis, bedrijven geen kandidaten voor vacatures kunnen vinden. De gemeenten kennen alleen dat deel van de jeugd dat zich heeft gemeld voor een bijstandsuitkering, stellen ze. 'Gemeenten en onderwijsinstellingen moeten registreren wie met een diploma van school komt. Jongeren moeten meteen bij het verlaten van de school worden opgevangen. Er moet snel geschakeld kunnen worden als bedrijven vacatures hebben.'

Schooluitvallers moeilijk te bereiken
Tegelijkertijd wil de VNG met het kabinet in gesprek over het bereiken van 18 plussers zonder startkwalificatie, schrijven zij woensdag in een brief aan het ministerie van Onderwijs. Voortijdig schoolverlaters van 18 jaar of ouder vormen het merendeel van alle uitvallers en zijn vaak moeilijk te bereiken. Als dat al gebeurt moeten gemeenten het hebben van “motiveren” en “verleiden”. Veel jongeren hebben hulp nodig, maar laten zich slecht helpen.

Onderwijs moet ook meer verantwoordelijkheid nemen
Voor gemeenten is het belangrijk dat het onderwijs (meer dan nu) in staat wordt gesteld daarin ook een deel van de verantwoordelijkheid te nemen, zodat het probleem niet alleen op het bord van de gemeenten terecht komt, vindt de VNG. Om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te dringen pleit de VNG onder andere voor het naast elkaar leggen van de juridische meningsverschillen over de verlenging van de kwalificatieplicht en meer wettelijke mogelijkheden om jongeren langer op school te houden.

Verhoging kwalificatieplicht beter onderzoeken
Het kabinet wil het aantal voortijdige schoolverlaters verminderen tot 25.000, nu ligt het aantal op 37.000. De Tweede Kamer en de Rotterdamse wethouder De Jonge heeft de minister al gevraagd te onderzoeken of  een verhoging van de kwalificatieplichtige leeftijd naar 23 jaar mogelijk is. Uit die verkenning bleek dat dit juridisch niet mogelijk is. De VNG wijst erop dat juristen hierover van mening verschillen en vraagt de minister deze interpretatieverschillen nog eens nader te analyseren. ‘De problematiek waar gemeenten voor staan en de toekomst van de jongeren zijn dat waard.’

Kosten uitval op bordje van gemeenten
Volgens de VNG melden gemeenten door het aantal verzuimmeldingen van 18 plus leerlingen een sterk toenemende werkdruk. Gemeenten krijgen later ook de rekening gepresenteerd. De groep voortijdige schoolverlaters vraagt een uitkering aan of gaan de criminaliteit in. In het laatste geval melden ze zich dus ook niet of pas veel later bij het gemeenteloket. Het verbaast de VNG dat de eigen doelstelling van het kabinet om het aantal voortijdige schoolverlaters terug te dringen geen geld kosten vanuit de onderwijsbegroting. De minister vergeet dat de maatschappelijke meerkosten van uitval op het bordje van gemeenten komen. Investeringen in de groep zorgen inderdaad voor hogere onderwijsuitgaven, maar verdienen zich op lange termijn terug. ‘Stoppen met een opleiding is immers kapitaalvernietiging.’

Meer wettelijke mogelijkheden

De VNG verwacht veel van de regionale aanpak Jeugdwerkloosheid. Na de zomer organiseert ambassadeur jeugdwerkloosheid Mirjam Sterk “sectortafels” in 35 arbeidsmarktregio's, waaraan gemeenten, het UWV en het regionale bedrijfsleven deelnemen. Toch vindt de VNG meer wettelijke mogelijkheden om jongeren langer op school te houden ook nodig en denkt daarbij aan:

- meer en flexibele instroommomenten op het mbo

- meer ruimte om onderwijsgeld in te zetten voor risicojongeren die uit het mbo dreigen te vallen (maatwerkoplossingen)

- mogelijkheden om op jongere leeftijd de praktijk in te gaan

- sancties als 18 plussers vier weken verzuimen

- meer aandacht voor de gevolgen van de invoering van referentieniveaus voor rekenen en taal, want op de huidige manier leidt tot extra uitvallers

- investeringen in en verplichting van een beter studie- en beroepskeuzesysteem