Gemeenten doen te weinig tegen verdringing

Gemeenten doen te weinig om verdringing op de arbeidsmarkt door mensen met een uitkering te voorkomen. Die harde conclusie trekt de Inspectie SZW in een rapport. Bovendien is het beleid binnen een gemeente niet eenduidig.

Ervaring opdoen
Gemeenten hebben verschillende re-integratie-instrumenten waarbij bijstandsgerechtigden werken met behoud van een uitkering. Het idee is dat ze zo hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Het opdoen van werkervaring in een ‘echte werkomgeving’ wordt gezien als een succesfactor om uiteindelijk weer aan het werk te komen. Hierbij bestaat de kans op verdringing, als werk wordt gedaan door iemand met een uitkering in plaats van door iemand die hiervoor loon ontvangt.

Overgelaten aan klantmanager 

Gemeenten weten dat die kans op verdringing aanwezig is, staat in het rapport ‘Gemeentelijke aandacht voor verdringing door bijstandsgerechtigden’ van de Inspectie SZW. Maar ze besteden er in hun beleid geen of onvoldoende aandacht aan. Volgens de Inspectie wordt het voorkomen van verdringing ‘volledig overgelaten aan de klantmanager’. Die proberen het gebrek aan beleid te compenseren door zelf criteria te bedenken of door moeilijke casussen te bespreken met collega’s. Dit leidt tot een grotere kans op ongelijke behandeling binnen een gemeente en op het overschrijden van de grens van wat nog als niet-reguliere arbeid kan worden gezien, vindt de Inspectie.

Duidelijk
Verdringing wordt door klantmanagers in sommige gevallen geaccepteerd. Dit kan tot gevolg hebben dat een plaatsing meerdere keren wordt verlengd en de bijstandsgerechtigde op den duur geen begeleiding meer ontvangt en volledig productief is. Er is dan geen sprake meer van additionele, maar reguliere arbeid. Het ontbreken van beleid zorgt er bovendien voor dat klantmanagers aan bijstandsgerechtigden niet goed duidelijk kunnen maken waarom bepaalde voorzieningen al dan niet aangeboden worden.

Gemeenteraad
Staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA, SZW) denkt dat verdringing kan worden voorkomen door het uitwisselen en bespreken van moeilijke gevallen, het bevorderen van deskundigheid en het opzetten van een meldpunt en een adviesraad. Ze onderschrijft de aanbeveling uit het rapport dat gemeenten hun re-integratiebeleid en –doelen beter kunnen verankeren door middel van verordeningen, nota’s en werkprogramma’s. Daarnaast ziet ze voor gemeenteraden een belangrijke rol weggelegd in het ontwikkelen van gemeentelijk beleid. Ze wil samen met de VNG gemeenten oproepen beleid over verdringing in de re-integratieverordening op te nemen.