G4 willen extraatje aan minima zelf uitdelen

In 2014 stelt het rijk extra geld beschikbaar voor een éénmalige uitkering voor mensen met een laag inkomen. Er is onenigheid over wie dat geld mag verstrekken: het rijk of de gemeenten.

Mensen met een laag inkomen krijgen volgend jaar een extraatje om er voor te zorgen dat de groep mensen die het financieel al moeilijk heeft minder hard worden getroffen door de bezuinigingen. Mensen met een inkomen tot 110 procent van het sociale minimum komen ervoor in aanmerking. De uitkering bedraagt 100 euro voor een paar, 90 euro voor een alleenstaande ouder en 70 euro voor een alleenstaande.

De Haagse wethouder Henk Kool (Sociale zaken, PvdA) stelt namens de wethouders van de vier grootste gemeenten (G4), dat de verantwoordelijkheid van de uitvoering bij de gemeenten moet komen liggen. Daarmee neemt de G4 een ander standpunt in dan de koepelorganisatie VNG. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten staat namelijk op het standpunt dat de Belastingdienst de maatregel ter hand moet nemen.

Waarom is het belangrijk dat de gemeente de verstrekking via de belastingdienst voor rekening neemt? Het is toch rijksgeld, en het scheelt gemeenten boel werk.

Henk Kool: ‘De gemeente wil dat deze eenmalige uitkering op de juiste plek terecht komt, namelijk bij de mensen die het écht hard nodig hebben. Deze eenmalige uitkering is bedoeld voor mensen met een inkomen tot 110 procent van het sociaal minimum. Dat zijn mensen met een bijstandsuitkering waarvan wij de gegevens hebben. Maar ook de groep zogeheten werkende armen komt in aanmerking voor deze eenmalige uitkering. Van hen hebben wij geen gegevens, de belastingdienst heeft die wel. Dus als wij nou in één keer deze zogeheten bronbestanden krijgen, kunnen wij de mensen die wij nog niet in onze bestanden hebben óók wijzen op allerlei voorzieningen die zij niet gebruiken, maar waar zij wel recht op hebben.’

Over wat voor voorzieningen gaat het dan?

‘Dan gaat het bijvoorbeeld om de Ooievaarspas, de Haagse stadspas waarmee je korting krijgt bij bijvoorbeeld cursussen, sportclubs of theatervoorstellingen. De Ooievaarspas is een heel belangrijk middel voor Hagenaars met een kleine portemonnee om mee te kunnen blijven doen in de samenleving. Maar mensen met een inkomen tot 110 procent van het sociaal minimum kunnen ook gebruik maken van de schoolkostenregeling, waarmee we ouders met schoolgaande kinderen ondersteunen en de individuele bijzondere bijstand.’

Het argument van de G4 is: laat ons het doen, dan kunnen we minima wijzen op wat er nog meer kan. Gemeenten weten toch al wie het zijn en kunnen ze toch elk moment benaderen?

‘Nee, dat is dus niet waar. Mensen met een baan zitten in de kaartenbak van de Belastingdienst, om het zo maar even te zeggen. Onze inwoners staan natuurlijk wel ingeschreven in de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA), maar gegevens over hun inkomen hebben wij niet. Terwijl deze mensen wel recht hebben op onze gemeentelijke voorzieningen.’

Waarom denken andere gemeenten en de VNG er anders over?

‘Ik vermoed dat de VNG huiverig is voor extra werk voor de uitvoering voor de gemeenten. Dat onderkennen wij ook, maar daar hebben wij al over nagedacht. De kosten kunnen laag blijven als de uitvoeringskosten gedekt kunnen worden. Daarnaast willen wij graag toestemming krijgen voor gebruikmaking van een voor ingevuld formulier dat naar de betrokken burgers kan worden verstuurd.’

Om hoeveel huishoudens gaat het wat de G4 betreft?

‘Binnen de G4 woont ongeveer een kwart van de doelgroep die onder deze maatregel valt. Het gaat in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht om respectievelijk 69.000, 54.900, 37.100 en 15.700 huishoudens. De Haagse huishoudens kunnen worden onderverdeeld in 22.500 alleenstaanden, 8300 gehuwd/samenwonend en 6200 alleenstaande ouders.’

Wie moet een uitspraak doen over de kwestie?

‘Dat is uiteindelijk aan de staatssecretaris. Zij kan dit via een Algemene Maatregel van Bestuur opleggen.’