G4 willen bijdrage voor terugbrengen Oost-Europese daklozen

De G4 vragen de minister om een financiële bijdrage voor de pilot om Oost-Europese daklozen weer terug te begeleiden naar hun land van herkomst. De vier steden gaan verder met de succesvolle pilot en ook Arnhem zet de proef door.

75 procent overlast opgelost
In Utrecht begon stichting Barka in januari 2012 met het helpen van Oost-Europese daklozen naar hun land van herkomst terug te keren. Ze helpen hen contact te leggen met familie, naar behandelcentra tegen verslaving te gaan of hen weer aan het werk te krijgen. ‘In de stad is het bestand aan deze mensen fluctuerend. Het ging om ongeveer 70 tot 80 mensen’, aldus de Utrechtse beleidsadviseur Jan Braat. ‘In 2012 zijn 36 mensen teruggekeerd en 12 mensen aan het werk geholpen. De stichting is nog in contact met 20 mensen, waarvan vijf in de nachtopvang. Dat zijn met name nieuwe mensen. De aanpak is dus zeer succesvol. De politie zegt dat 75 procent van de overlast is opgelost.’ Utrecht gaat in ieder geval door met de proef tot november 2013.

Andere steden nemen aanpak over
Ook Amsterdam en Den Haag gingen de daaropvolgende maanden van 2012 met stichting Barka in zee. ‘In Amsterdam zijn er meer dan 100 teruggeleid en in Den Haag 40. Ook Rotterdam is dit jaar begonnen met de aanpak’, vertelt Braat. Arnhem begon in juli 2012. Daar zijn vier van de twintig daklozen waarmee contact is gelegd teruggeleid. De gemeente besloot daar onlangs de proef tot en met maart te verlengen. ‘Maar ook Venlo zijn ze van start gegaan. Er is belangstelling vanuit Den Bosch en Eindhoven. En detentiecentra schakelen hen in, zodat Oost-Europeanen die hun straf hebben uitgezeten niet meteen weer op straat komen.’

Vertrouwensband kweken kost tijd
Volgens woordvoerder Maarten Post van de gemeente Arnhem vermindert de aanpak de druk op de opvang en de overlast op straat. ‘De stichting bestaat onder meer uit ervaringsdeskundigen die de daklozen wijzen op hun slechte perspectief in Nederland en hen vertellen dat ze beter af zijn in hun thuisland. In Utrecht was de stichting zo succesvol dat ze tijd over hadden om hier ook een dagdeel per week hun werk te doen. Een vertrouwensband kweken kost tijd. Het is een moeilijke doelgroep, maar het is een begin. Ik noem vier van de twintig een goede start.' Arnhem besteedt 3000 euro aan het project tot en met maart. ‘We moeten afwachten wat landelijk wordt afgesproken.’

Teruggeleiden geen taak van gemeenten
Half januari vindt namelijk bestuurlijk overleg plaats tussen de G4 en minister Asscher en staatssecretaris Teeven over arbeidsmigratie van Oost-Europeanen. Volgens Braat besteedt Utrecht in anderhalf jaar vier ton aan het project. Daarvan gaat het meeste naar werkbegeleiding, zoals cursussen, en ruim anderhalve ton naar het teruggeleiden. ‘Maar officieel is het natuurlijk niet de taak van gemeenten om mensen terug te leiden. We gaan in gesprek over een financiële bijdrage vanuit het Rijk. Minister Kamp sprak vorig jaar al van een succesvolle aanpak, maar ze worden elders in Nederland dakloos en trekken dan naar de stad. Zo komt het probleem bij ons en moeten wij het ook oplossen.’

Vaste teams en flexteams
De G4 willen een bijdrage voor vier teams in de vier grootste steden en daarnaast twee flexteams voor andere gemeenten in Nederland. ‘Die kunnen flexibel worden ingezet bij bijvoorbeeld de gevangenissen in Hoogeveen of Almere of op het Brabantse platteland. Je hebt dan voor 1 miljoen euro een landelijke dekking.’ Het liefst ziet de G4 dat het Rijk alle kosten betaald, maar Braat verwacht dat het op fifty-fifty uitkomt. ‘Vijf ton lijkt veel geld, maar de aanpak van de overlast kost meer. Ook het dwang- en drangprogramma kost veel meer, terwijl daarin bijna niemand vrijwillig terugkeert. Als zij nu de criminelen aanpakken en stichting Barka de daklozen, dan lossen we het probleem op. Dat is beter voor iedereen.’