Drenthe jaagt op het lek

De Drentse Provinciale Staten onderzoeken zelf wie een vertrouwelijk rapport over de dubieuze praktijken van stichting EuroChamp heeft gelekt naar de pers. Vóór 1 juli komt er een onderzoeksverslag. De vertrouwelijke gesprekken die een Staten-commissie met bestuurders en ambtenaren heeft gevoerd, zijn inmiddels afgerond. Op 9 en 10 juni zijn nog openbare hoorzittingen gepland. Daarbij worden gedeputeerden, Statenleden en personeel onder ede aan de tand gevoeld.

Centraal in het onderzoek staat de vraag wie eind 2008 het rapport van Deloitte over deze affaire doorspeelde aan het Nieuwsblad van het Noorden (zie kader). Fractievoorzitter Eddy Veenstra (PvdA) vraagt zich af of zijn collega’s wel in staat zullen zijn de ‘illegale koerier’ te ontmaskeren. Na de publicatie in de krant dacht hij niet dat de vlam in de pan zou slaan. ‘Het is natuurlijk kwalijk dat er wordt gelekt, maar dat gebeurt overal. In Den Haag, in Zwolle en dus ook in Assen.’

De emoties liepen tijdens het debat over de zaak hoog op. Er werd op 18 maart zelfs een motie van wantrouwen tegen PvdAgedeputeerde Anneke Haarsma ingediend. Die dreigde door coalitiegenoot de VVD gesteund te worden. ‘We hebben toen besloten om met een tussenoplossing te komen. Eigen onderzoek, om zo schoon schip te maken.’

Informant

Of dat lukt, is voor de grootste oppositiepartij, het CDA, de vraag. Fractievoorzitter Henk Klaver zwengelde de affaire aan. In november vorig jaar kreeg hij van een ‘informant’ te horen dat het Nieuwsblad van het Noorden de hand op het Deloitte-rapport had weten te leggen. Toen dat juist bleek, eiste het CDA opheldering over het lek. ‘Daarna zijn we in een spiraal terechtgekomen van onderzoek op onderzoek.’

Volgens Klaver heeft KPMG, dat eerder onderzoek deed naar het lekken, een te beperkte opdracht gekregen om de zaak op te helderen. Daarom is hij vol verwachting van het ‘eigen onderzoek’.

Klaver: ‘Deze commissie kan onder ede horen. Bovendien heeft zij meer bevoegdheden. Er kunnen telefoonuitdraaien gemaakt worden. Het wordt heel interessant wie met wie heeft gebeld.’ De commissie laat zich bijstaan door Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) uit Amersfoort. ‘Dat zijn de nieuwe sterren die scherp onderzoek doen. Ze bekijken back-ups van computers, ze gaan ver. Ik verwacht daar veel van.’

Gert Udding (VVD) hoopt dat er uit het onderzoek ‘iets structureels’ komt. Het lekken is hem een doorn in het oog. ‘Het gaat om de integriteit van het bestuur’, zegt het Statenlid, ‘We komen dat lekken steeds weer tegen. EuroChamp staat niet op zichzelf. Vorig jaar hadden we ook al een affaire. Er stond ineens een lijstje met projecten van het Stimuleringsfonds Drenthe in de media. Dat was ons vertrouwelijk onder ogen gebracht. Wat is geheimhouding dan nog waard?’

SP-fractieleider Philip Oosterlaak vindt het vooral interessant wat de rol van het provinciebestuur is geweest. ‘Je zou bijna vergeten waarom het gaat. Die stichting zou zich inzetten voor de gehandicaptensport. Daar is van alles mee misgegaan. Er is uiteindelijk een rapport gemaakt door Deloitte. En dáár gaat het wat mij betreft mis. Dat is voor een deel geheim gemaakt. Dan lok je uit dat er wordt gelekt. Als je alles in de openbaarheid brengt, is dat niet nodig.’

Ook zijn PvdA-collega Veenstra heeft de indruk dat er bij het uitlekken van het rapport een politiek spel is gespeeld: ‘Zo gaat dat toch altijd. Of het nu met Prinsjesdag is of op het Drentse Provinciehuis.’ Veenstra vreest dat ook de commissie geen manier weet te vinden om lekken te voorkomen - en zelf zou hij ook niet weten hoe dat moet: ‘Als ik dat zou weten, zat ik niet in de Staten, maar op de Bahamas.’

Hans Engels, oud-Statenlid van Drenthe en nu hoogleraar staatsrecht in Groningen, kan zich goed voorstellen dat zijn voormalige collega’s zo’n diepgaand onderzoek instellen. ‘Lekken raakt de integriteit van het bestuur. Als ambtenaren dat doen, bemoeien ze zich met politiek en dat moeten ze niet doen.’ Bestuurders die zich eraan schuldig maken, doen aan spelbederf, vindt hij.

Eurochamp-affaire

EuroChamp had als opdracht het organiseren en ontwikkelen van evenementen en trainingsfaciliteiten voor gehandicapte sporters in Drenthe. Daarvoor kreeg EuroChamp van 2006 tot 2008 van de provincie een subsidie van 360.000 euro.

Juni 2008 wordt een onderzoek ingesteld naar de bedrijfsvoering van EuroChamp. Er zou sprake zijn van belangenverstrengeling en gesjoemel met (Europese) aanbestedingsregels. Op 10 november komt Deloitte met een rapport dat deze vermoedens bevestigt. Op 15 november publiceert het Nieuwsblad van het Noorden uit dit nog vertrouwelijke rapport.