Deel Kamer wil onderzoek naar macrobudget jeugd

De oppositiepartijen GroenLinks, PvdA, SP en PVV in de Tweede Kamer maken zich grote zorgen over de tekorten bij gemeenten op hun budget voor de jeugdhulp. GroenLinks en SP willen een onderzoek naar de toereikendheid van het macrobudget jeugd. Daartoe hebben zij donderdagavond een motie ingediend. De VVD voelt daar niets voor. De partij vindt het de verantwoordelijkheid van gemeenten om goed te begroten en goed in te kopen. Minister Hugo de Jonge (VWS) stelt dat gemeenten voldoende budget hebben. 

Onderzoek
Dat werd donderdagavond duidelijk tijdens het Kamerdebat over de evaluatie van de Jeugdwet. ‘Wekelijks krijgen we brieven binnen dat de budgetten ontoereikend zijn. Gemeenten komen niet uit met hun budget. Minister: neem de gemeenten serieus’, stelde GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld. Als uit het onderzoek blijkt dat er meer geld nodig is, moet dat er komen, zo stelde zij.

Stroppenpot
‘De ene na de andere gemeente luidt de noodklok. Er is te weinig geld en kinderen worden daarvan de dupe’, stelde ook Maarten Hijink (SP). Hij hekelde de bewoording van minister Hugo de Jonge (VWS), die het continu heeft over de door gemeenten ervaren tekorten. ‘Den Haag komt 14 miljoen te kort, Heerlen 13 miljoen en de provincie Groningen 30 miljoen’, somde Hijink op. ‘Ook de G40 heeft zorgen over het budget voor het sociaal domein.’ De ‘stroppenpot’ van 200 miljoen euro voor tekortgemeenten is volgens hem niet alleen een druppel op de gloeiende plaat, maar ook een sigaar uit eigen doos. Gemeenten betalen daar de helft aan mee. Die 200 miljoen is een slag in de lucht; wat is het echte bedrag dat gemeenten tekort komen’, wilde Fleur Agema (PVV) weten.

Risico
De PvdA maakt zich zorgen over de afspraken die rijk en gemeenten in het Interbestuurlijk Programma (IBP) met elkaar hebben gemaakt. ‘Het kabinet heeft meer geld beschikbaar gesteld, maar als dat te weinig is, bestaat er dan het risico dat er straks geen akkoord meer is’, vroeg Attje Kuiken zich af. Diverse gemeenten hebben laten weten niet met dat IPB te kunnen instemmen, omdat een kabinet dan niet meer over de tekorten in het sociaal domein wil hebben. De gemeenten stemmen woensdag tijdens de Algemene Ledenvergadering over het IBP, waarin afspraken zijn gemaakt over de gezamenlijke aanpak van grote maatschappelijke opgaven zoals de energietransitie.

Genoeg geld
De minister houdt vol dat gemeenten veel extra geld hebben gekregen en krijgen waarmee zij met hun jeugdbudget uit moeten kunnen komen. Hij doelde daarbij onder meer op de stijging van het accres (gemeentefonds), met daarbij de bredere grondslag voor de ‘trap op-trap af’-systematiek. Als het rijk meer geld uitgeeft, krijgen ook gemeenten meer geld. De grondslag daarvoor is verbreed, naar ook de rijksuitgaven voor zorg en sociale zekerheid. Samen met de tekortregeling van 200 miljoen en het transformatiebudget van 3 keer 36 miljoen - waarvan gemeenten overigens ook de helft aan bijdragen - moet dat volgens De Jonge voldoende zijn. Als uit het eerder toegezegde onderzoek naar de volumegroei naar de jeugdzorg blijkt dat de vraag naar jeugdhulp toeneemt, wil dat niet automatisch zeggen dat het macrobudget toeneemt, benadrukte De Jonge. Gemeenten kunnen binnen hun eigen budgetten vrij schuiven en doen wat zij nodig achten.

Hoewel D66 en de ChristenUnie de motie van GroenLinks/SP te vroeg vinden, vinden deze partijen wel dat een eventuele volumegroei moet worden gecompenseerd. Minister De Jonge ontraadde de motie van GroenLinks en de SP. 'Die is niet in lijn met de afspraken met het IBP.'