Bieb timmert aan de weg in sociaal domein

Bibliotheken kunnen bij de decentralisaties zorg, welzijn en participatie een grote rol spelen. Veel gemeenten − en andere potentiële samenwerkingspartners – hebben dat echter nog niet op het netvlies staan. Een werkgroep van zeven bibliotheken is een offensief gestart.

Samenwerking

‘Een van de kernopgaven van de openbare bibliotheek is het ondersteunen van zelfredzaamheid, participatie en sociale cohesie in de lokale samenleving’, verduidelijkt Lotte Sluyser, directeur van de openbare bibliotheek Zuid-Kennemerland. Zij is een van de zeven leden van de werkgroep die het offensief is gestart; daarnaast zitten daar de directeuren in van de bibliotheken van Assen, Hoorn, Lek en IJssel, Oss, Utrecht en Zwolle. ‘We doen veel meer dan alleen het uitlenen van boeken, zoals bestrijding van laaggeletterdheid en stimuleren van mediawijsheid. Maar de bibliotheek biedt nog meer mogelijkheden en dat willen we breed onder de aandacht brengen en de samenwerkingsmogelijkheden in het sociaal domein een boost geven.’ Niet alleen bij gemeenten, maar ook bij bijvoorbeeld het UWV en andere spelers op het gebied van zorg, werk en inkomen en participatie.

Speeddaten

‘De overheid verwacht, zeker na de drie decentralisaties per 2015, steeds meer van de burgers. De bibliotheek kan helpen in de verschuiving van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving’, benadrukt Sluyser. Op tal van terreinen kunnen burgers in de bieb worden geholpen om hun zelfredzaamheid of kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Met laagdrempelige (internet)cursussen bijvoorbeeld, workshops ‘hoe maak ik een cv’ of informatiebijeenkomsten voor mantelzorgers. ‘Onze bibliotheek ondersteunt het UWV bij het organiseren van speeddates, waarbij werkgevers en potentiële werknemers elkaar ontmoetten.’

Dagbesteding

Er kan veel meer en de potentie is groot, stelt Sluyser. Zo werken de bibliotheken van Hoorn en Weesp sinds vorig jaar mei met de Stichting Philadelphia samen. Mensen met een verstandelijke beperking die met een indicatie vanuit de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) dagbesteding bij Philadelphia volgen, kunnen in de bibliotheek helpen met het schenken van koffie en thee en andere taken. De bieb in Utrecht heeft met cliëntraden themabijeenkomsten georganiseerd over eigen kracht, eenzaamheid en mantelzorg.

Vereenzaming tegengaan

De Hilversumse bibliotheek werkt samen met seniorenvereniging Senver. Ouderen en mensen die slecht ter been zijn en lid van de bieb worden met een speciaal busje van Senver opgehaald en later weer thuis of naar het verzorgingshuis gebracht. In de bibliotheek krijgen ze koffie, maken een praatje met elkaar en zoeken boeken uit. ‘Voor hen is het een dagje uit en het voorkomt vereenzaming’, aldus Sluyser. ‘In een andere gemeente wordt nu zelfs nagedacht of een vorm van dagopvang in de bibliotheek tot de mogelijkheden behoort. Dit zou voor de gemeente de kosten van dagopvang kunnen verlagen.’

Substantieel

Dit zijn slechts enkele van de vele voorbeelden waarin bibliotheken nu al hun rol in het sociaal domein actief vorm geven. En dus nadrukkelijk willen uitbreiden. ‘We willen gemeenten echt helpen.’ Het moet ook niet bij losse projecten blijven, zo is de hoop en het streven van de bibliotheek-directeuren. Het moet om substantiële samenwerkingsverbanden en –programma’s gaan. De initiatiefnemers krijgen veelal positieve reacties. ‘We merken wel dat ambtenaren het nu heel druk hebben en ons aansporen zelf verbindingen te leggen met partners in de gemeenten.’