Bescherming van schuldenaar laat op zich wachten

Het gaat niet lukken de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet per 1 januari 2019 in werking te laten treden. De wet, die regelt dat mensen die in de schulden zitten altijd een bedrag mogen houden om mee rond te komen, vereist dat verschillende instanties geautomatiseerd gegevens kunnen uitwisselen. En dat lukt nog niet.

Opnieuw uitstel

De wet werd in juni 2017 al door de Eerste Kamer aangenomen. Aanvankelijk zou de wet per 1 januari 2018 in werking treden. Dit werd later met een jaar uitgesteld. Nu heeft staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken bekendgemaakt dat de inwerkingtreding opnieuw uitgesteld gaat worden. Wanneer de wet ingaat kan ze nog niet zeggen. Wel wil ze volgend jaar met tussenmaatregelen komen om de groep om wie het gaat alvast enige bescherming te bieden.

Beslagvrije voet

De Wet vereenvoudiging beslagvrije voet moet regelen dat mensen met schulden een zekere mate van bescherming hebben tegen schuldeisers. Die kunnen bijvoorbeeld bij een werkgever beslag leggen op het loon van een werknemer met schulden. Maar er moet wel geld overblijven waar de schuldenaar van kan leven, de zogenaamde beslagvrije voet. In de praktijk is het moeilijk vast te stellen wie er allemaal geld eisen van een schuldenaar en of er een minimum bedrag overblijft om van te leven. Ook is het moeilijk te berekenen hoeveel geld iemand minimaal nodig heeft.

Te weinig geld

De basis van de beslagvrije voet is minimaal 90 procent van de bijstandsnorm. Maar ook de leefsituatie en de leeftijd van de schuldenaar wordt in de berekening meegenomen, evenals de woonkosten, de premie voor de zorgverzekering en eventuele toeslagen die iemand ontvangt. Daarnaast moet rekening worden gehouden met het inkomen van de partner. Het gebeurt regelmatig dat niet al deze factoren boven tafel komen, mede omdat mensen die in de schulden zitten vaak zelf geen goed beeld van hun financiële positie hebben en minder vaak reageren op verzoeken om informatie. Daardoor wordt hun beslagvrije voet vaak te laag vastgesteld, waardoor ze te weinig geld hebben om van te leven.

Uitwisseling

De Wet vereenvoudiging beslagvrije voet is er op gericht deze knelpunten weg te nemen door het invoeren van een vaste berekening. Daarvoor moeten verschillende instanties gegevens over de schuldenaar uitwisselen. Die uitwisseling is tot nog toe te weinig tot stand gekomen om de wet van kracht te laten worden.