Advertentie
sociaal / Nieuws

Aanbesteders zorg en welzijn houden kruit droog

Rechtszaken over aanbestedingen in het sociale domein waren in het overgangsjaar 2015 nauwelijks te verwachten, zeggen Elise Zeelenberg en Matthijs Mutsaers. Beide zijn advocaat en aanbestedingsspecialist bij resp. Hekkelman Advocaten en Notarissen en Nysingh Advocaten-Notarissen.

26 mei 2015

De decentralisaties in het sociale domein hebben nauwelijks geleid tot rechtszaken over aanbestedingen. In 2016, als er onder zorg- en welzijnsaanbieders echt verliezers en winnaars zijn, zullen betrokken partijen vaker tegenover elkaar komen te staan, is de verwachting.

Rechtszaken over aanbestedingen in het sociale domein waren in het overgangsjaar 2015 nauwelijks te verwachten, zeggen Elise Zeelenberg en Matthijs Mutsaers. Beide zijn advocaat en aanbestedingsspecialist bij resp. Hekkelman Advocaten en Notarissen en Nysingh Advocaten-Notarissen. Gemeenten zetten het afgelopen half jaar alle ballen op de (verplichte) continuïteit van zorg en kwamen nauwelijks toe aan de uitwerking van nieuwe inkoopstrategieën. Er zijn vooral contracten gesloten met zittende partijen en grote marktverschuivingen bleven uit.

Nieuwe richtlijnen
Per 18 april 2016 moet Nederland nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen wetgeving geïmplementeerd hebben en dit leidt vermoedelijk tot meer beweging én procedures. Overheidsopdrachten voor sociale en andere specifieke diensten met een contractwaarde vanaf 7,5 ton dienen dan Europees gepubliceerd te worden. Nederland kiest er vooralsnog voor om aanbestedende diensten bij de gunning van dat soort opdrachten vrij te laten in hun keuze voor een gunningscriterium, maar heeft meer in het algemeen gekozen voor de verplichting in principe te gunnen op basis van Economisch Meest Voordelige Inschrijving (‘EMVI’). Daarbij wordt prijs in verhouding tot kwaliteit beoordeeld. Gemeenten kunnen daar gemotiveerd van afwijken.

Proportionaliteit
Vooral de weging van het begrip kwaliteit en de beoordeling van proportionaliteit kunnen straks schermutselingen opleveren, denkt Mutsaers. ‘Na de implementatie van de nieuwe aanbestedingsrichtlijnen kon het wel eens spannender worden.’ Een harde concurrentiestrijd sluit hij niet uit. ‘Pas na het overgangsjaar gaat de markt werkelijk open,’ zegt ook Zeelenberg. Zij houdt met betrekking tot de langdurige zorg en jeugdzorg rekening met een situatie vergelijkbaar met de eerste periode waarin  huishoudelijke hulp is aanbesteed. Toen waren er veel procedures. Beide advocaten constateren dat aanbestedingen in het sociale domein, met gemeenten die op dit gebied nog weinig ervaring hebben, de kans op rechtszaken eveneens vergroot.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nummer 10 (inlog)

Reacties: 3

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Pierre
De heer Robbe is inkoopadviseur, meende ik.
Ik ben het niet helemaal met hem eens. Alle ?zorginstellingen gewoon contracteren obv raamovereenkomsten kan nooit leiden tot een echte transformatie of tot belangrijke schaalvoordelen op inkoop.

Een rechtszaak aanspannen kan ook verband houden met poging tot lijfsbehoud of tijd kopen.Veel zorginstellingen hebben last van hun door veranderd rijksbeleid zeer onrendabele vastgoed. Dat moet dan op andere manier( o.a. via rendement op gemeentelijke opdrachten) door de achterdeur opgelost worden. Dus zullen ze knokken voor elk contract en kunnen vooral juridisch veelal vaag omschreven begrippen als kwaliteit en proportionaliteit worden benut als kapstok voor een procedure .
Tim Robbe / Europees jurist en bestuurskundige
@Pierre

De heer Robbe is eerst jurist, weet ik. En ook nog met als specialismen aanbestedingsrecht en gezondheidsrecht.



Terzijde.



Alle zorgaanbieders contracteren leidt juist tot een transformatie omdat daarmee cliënten zeggenschap gegeven kan worden van wie zij zorg willen ontvangen. Bovendien mogen kleine en grote, gespecialiseerde en niet gespecialiseerde aanbieders met elkaar de client bewijzen dat zij een aanbod hebben dat past. De gemeenten dienen alleen maar kaderstellend bezig te zijn; zodra zij zich gaan "bemoeien" zal er nooit een echte transformatie (what's in a name?) komen. Schaalvoordelen met inkoop heb ik overigens niets mee; de werkelijke inkoper is de client. De gemeente moet de client helpen bij het regelen van zorg. De client moet de gemeente niet helpen bij het sluitend krijgen van zijn begroting (dat is een verantwoordelijkheid voor de gemeente zelf).



Knokken voor een contract hoeft pas als we gaan aanbesteden "oude stijl". Daar gaat mijn reactie ook over. Als we de aanbestedingsadvocaten hiervoor (waar ik veel respect voor heb) zouden volgen, dan zouden we juist veel rechtszaken zien over de totstandkoming van contracten. Ik ben het met Pierre dus juist eens dat we rechtszaken zullen gaan zien over de inhoud van de contracten (in de uitvoering dus). En dat is wat heel anders dan een aanbestedingsgeschil.



Tim Robbe / Europees jurist en bestuurskundige
Met respect voor de advocaten in dit artikel (ik ken ze), maar de opvatting over aanbesteden in het sociaal domein is achterhaald. Ook als de nieuwe aanbestedingswet ingaat en gepubliceerd moet worden vooraf, zijn gemeenten nog steeds vrij voor sociale diensten de procedure in te richten zoals zij wensen. Bij de meest gebruikte variant sluit de gemeente gewoon raamovereenkomsten met alle partijen met daarin een prijs en voorwaarden. De client kiest dan van welke aanbieder hij gebruik wil maken en dat is dan het gunningscriterium. Als gemeenten deze methode blijven hanteren zullen rechtszaken veelal uitblijven. Ook de mogelijkheid tot toe en uittreding blijft gewoon mogelijk ondank wat Zeelenberg beweert in de papieren versie van dit artikel. Dat zit dan namelijk ingebakken in de procedure. De aanbestedingen in het sociaal domein zijn gewoon anders dan bij het kopen van pennen en potloden. En terecht! Als er al procedures gaan volgen, dan zal het zijn over de inhoud van de contracten; niet over hoe die tot stand komen.
Advertentie