Wat is rol van de raad in Omgevingswet?

Met de Omgevingswet veranderen de rollen van de overheid en de burger. Maar wat is de rol van de gemeenteraad? Bij de voorbereidingen voor de invoering van de Omgevingswet is daarover nog veel onduidelijk. Bij raadsleden zelf, maar ook bij wethouders.

VNG-jaarcongres

Dat bleek dinsdag bij de deelsessie over de Omgevingswet van het VNG-jaarcongres. In het tot restaurant verbouwde historische gemaal van Lijnden (Haarlemmermeer) spraken bestuurders, raadsleden, gemeentesecretarissen en het VNG-team dat zich bezighoudt met de stelselwijziging over de uitdagingen en kansen van de nieuwe wet. In hun presentaties leggen de sprekers vooral nadruk op de veranderende rollen van gemeenten en van de samenleving. Ook is er aandacht voor de cultuurverandering die dat vraagt, het integrale werken dat de Omgevingswet vereist en de afwegingsruimte die mogelijk wordt. Vanuit de zaal klinken vragen en opmerkingen over wat dit betekent voor de rol van de raad.

Geen bemoeienis van raad

Zoals van wethouder Alfred Arbouw uit Breda, die in zijn gemeente een experiment mogelijk maakt voor vrije invulling van activiteiten in een gebied rond de spoorzone. ‘Er is maar één regel en dat is dat je er met de burgers uit moet komen als je iets wilt.’ De wethouder, zelf raadslid geweest, vindt het een mooi experiment om te zien wat er mogelijk is binnen de Omgevingswet en wat deze vrijheid aan initiatieven en problemen oplevert. Maar hij vraagt zich wel af wat de plek van de gemeenteraad nog is. Kaders stellen aan de voorkant is makkelijker gezegd dan gedaan. Je als raad niet meer bemoeien met individuele initiatieven vraagt ook van raadsleden een cultuurverandering, meent hij.

Eigen werkgroep

Raadsleden zelf zijn nog weinig betrokken bij de Omgevingswet. In Houten heeft een groep raadsleden onlangs zelf een werkgroep op om zich te verdiepen in de nieuwe wet, vertelt een aanwezig raadslid. Eerder deed zijn raad dat ook bij de decentralisaties in het sociaal domein.

Afwegingsruimte

Vragen zijn er ook nog over wat de “afwegingsruimte” voor de bevoegde gezagen nou precies is en hoe dat in de praktijk werkt. Welke normen en waarden mag je tegen elkaar afwegen en wegstrepen? De AMvB’s (Algemene Maatregelen van Bestuur) moeten daar duidelijkheid over gaan geven. Boudewijn Revis, wethouder in Den Haag en bestuurlijk voorzitter van de VNG-commissie Ruimte en Wonen, hoopt dat die zoals gepland voor de zomer klaar zijn voor consultatie. ‘Hoe eerder we duidelijkheid hebben, hoe beter, maar kwaliteit gaat boven snelheid, wat de VNG betreft.’

Goed meelezen

Het VNG-team Omgevingswet roept gemeenten op om vooral goed mee te lezen in de AMvB’s en reacties door te geven.

16 juni organiseert Binnenlands Bestuur een congres over de Omgevingswet. Die dag worden resultaten gepresenteerd van onderzoek naar waar gemeenten nu staan in de voorbereidingen op de wet.