Solo-statushouder komt niet aan bod

Nu de gezinshereniging op gang komt, huisvesten gemeenten vijftig procent meer statushouders dan gemiddeld in voorgaande maanden. Keerzijde: de druk is van de ketel, dus innovatieve woonvormen komen nauwelijks van de grond. Daardoor blijven lastig te huisvesten alleenstaande vluchtelingen achter in de azc’s. Dat gaat grote maatschappelijke problemen geven, waarschuwt Marco Florijn, ambassadeur van Platform Opnieuw Thuis.

Aandacht verslapt

De maandelijkse cijfers van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) lieten begin deze maand een opvallend positief beeld zien. Na maanden van beperkte uitstroom uit de asielzoekerscentra (azc’s) verhuisden in november meer dan 4.700 vluchtelingen met een verblijfsstatus naar eigen (tijdelijke) woonruimte. Dat zijn er zo’n vijftienhonderd meer dan het gemiddelde van de vier maanden daarvoor. Goed nieuws, vindt Platform Opnieuw Thuis, dat gemeenten helpt bij het huisvesten van statushouders. Maar nu het makkelijker gaat, verslapt bij gemeenten de aandacht voor innovatief huisvesten, waardoor de groep alleenstaanden niet aan bod komt, waarschuwt Florijn.

Moeite met taakstelling

Dat was dit voorjaar wel anders. Uit een peiling die Binnenlands Bestuur uitvoerde, bleek dat veel gemeenten op zoek waren naar alternatieve woonruimte, juist om statushouders zonder gezin uit de azc’s te laten uitstromen. Negen op de tien gemeenten meldden zelf plannen te ontwikkelen om extra woonruimte voor statushouders te realiseren.

Afwachtend geworden

Daarvan is nog weinig te zien, constateert Cathelijne Bouwkamp, die destijds het onderzoek begeleidde vanuit Companen, adviesbureau voor woningmarkt en leefomgeving. Van de 87,5 miljoen euro die het kabinet dit jaar beschikbaar stelde voor de Tijdelijke regeling stimulering huisvesting vergunninghouders is pas anderhalve ton gebruikt. Wel is er bijna twintig miljoen euro gereserveerd, meldt het uitvoeringsorgaan RVO. Bouwkamp ziet in de praktijk dat gemeenten en corporaties afwachtend zijn geworden met innovatieve huisvestingsoplossingen, zoals het ombouwen van lege kantoren. ‘De noodzaak is nu minder groot.' 

Slechte strategie

Afwachten is een slechte strategie, stelt Florijn van Platform Opnieuw Thuis. ‘Mensen die zo lang in een azc zitten, hebben al gelijk een achterstand bij hun integratie in de samenleving. De opvang in een azc kost bovendien veel geld.’ Probleem is volgens Florijn dat er te weinig samenwerking is tussen het fysieke en sociale domein. ‘Ik snap dat wethouders Wonen weinig urgentie voelen om dure verbouwingen uit te voeren. Maar de wethouder Sociaal domein kijkt daar heel anders tegenaan. Die ziet dat een derde van de instroom in de Participatiewet wordt gevormd door statushouders.'

Lees in Binnenlands Bestuur 24 het hele artikel, met overzicht van de tophuisvesters en de achterblijvende gemeenten.