Rekenkamers onderzoeken Omgevingswet

Eerder werkten vier van de vijf Brabantse rekenkamers en rekenkamercommissies al samen bij een onderzoek naar de decentralisaties in het sociaal domein. ‘Dat ging vooral over de vraag hoe de gemeenteraden grip konden krijgen op die grote operatie’, zegt secretaris Daniëlle van Dongen van de Tilburgse rekenkamer. ‘Omdat we hier in Brabant te maken hebben met vijf qua grootte redelijk vergelijkbare gemeenten, was het zinvol dat onderzoek te combineren. Ook om de verschillen in aanpak per gemeente bloot te leggen. Tal van gemeenten in de rest van het land hebben naar de uitkomsten geïnformeerd.’

Nu begint in de gemeenten de Omgevingswet ‘volop te spelen’, geeft Van Dongen aan, ‘een transitie die qua impact misschien wel vergelijkbaar is als die in het sociale domein. We merken dat de raden erbij staan te kijken en lang niet altijd weten wat hen precies overkomt. Ze zoeken nog naar hun rolinvulling. We hopen ze daar nu bij te helpen.’

De conclusie van het vorige onderzoek (‘Klaar voor de start’ uit 2013) was volgens Van Dongen dat de raden de regie meer in eigen hand moesten nemen, zelf actief informatie moesten opvragen en niet moesten afwachten tot die loskwam uit het ambtelijk apparaat. Ook bleken er grote verschillen in de aanpak van de vier gemeenten, waarvan de succesrijkste mede dankzij het rekenkameronderzoek konden worden uitgewisseld.

Het onderzoek naar de Omgevingswet past volgens Van Dongen in een bredere trend van rekenkamers om meer onderzoek ‘aan de voorkant’ van aanstaande beleidswijzigingen te doen. ‘Achteraf kun je wel met concretere aanbevelingen komen, maar is het leed vaak al geschied.’