Provincies: 'Bestuurlijk toezicht onuitvoerbaar'

Provincies kunnen onmogelijk uitvoering geven aan de wet Revitalisering Generiek Toezicht, die gisteren in werking is getreden. Ze hebben voor hun nieuwe toezichtstaak onvoldoende geld gekregen. Als het toezicht faalt, kan niemand naar de provincies wijzen, melden de provincies aan de Eerste en Tweede Kamer.

Provincies nemen interbestuurlijk toezicht over
Met de nieuwe wet nemen de provincies het Interbestuurlijk toezicht (IBT) over van de voormalig VROM Inspectie (VI). Het toezicht op gemeenten en waterschappen op het terrein van milieu en ruimtelijke ordening komt bij de provincies te liggen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de verwijdering en verwerking van asbest, brandveiligheid bij opslag gevaarlijke stoffen, risicovolle inrichtingen, constructieve veiligheid, brandveiligheid en de handhaving van bestemmingsplannen. Een ingrijpende stelselherziening, waaraan sinds 2009 door de drie overheden intensief is gewerkt.

Kabinet heeft compensatie toegezegd
Volgens het IPO is door het kabinet toegezegd dat de provincies worden gecompenseerd voor de nieuwe taken. Samen met de VI is geïnventariseerd wat de omvang van de nieuwe taken is.

Gemeenten voldoen niet aan criteria
Provincies hebben berekend dat ze gezamenlijk dertig formatieplaatsen nodig hebben, voorlopig aangevuld met twaalf vanwege het feit dat op een aantal risicogebieden uitvoeringstekorten zijn omdat gemeenten nog niet voldoen aan de wettelijke criteria, zo meldt het IPO. ‘Het ministerie van Infrastructuur en Milieu biedt de provincies echter maar zes fte aan, wat neerkomt op een halve formatieplaats per provincie. En wat de provincies met deze zeer beperkte mankracht geacht worden te doen, en vooral niet te doen, is nu de grote vraag.’

IPO waarschuwt voor risico’s

In een brandbrief aan de Eerste en Tweede Kamer wijst het IPO op een ‘dreigende risicovolle situatie’. IPO-woordvoerder Sander Hage: ‘Als er straks iets mis gaat met asbest of brand, dan is dat te verklaren door deze actie van het Rijk. Dat moet het parlement weten. Wij kunnen niet verantwoordelijk worden gehouden voor een goede uitvoering van de wet.’

Een unicum
Volgens het Interprovinciaal Overleg (IPO) is het ‘een unicum’ dat de provincies een wet moeten uitvoeren waarbij het onduidelijk is wat van hun als toezichthouder wordt verwacht. Het IPO gaat wel met de beperkte menskracht aan de slag, zegt Hage. ‘Dat is onze taak.’