Amsterdam houdt vast aan erfpacht

Als een van de laatste gemeenten in Nederland houdt Amsterdam de erfpacht overeind. ‘Erfpacht is van groot belang voor Amsterdam en Amsterdammers’, stelt het college van b en w. Wel wordt het stelsel op onderdelen gemoderniseerd.

Duidelijkheid hoogte canon

Zo moeten banken, erfpachters en potentiële woningkopers meer duidelijkheid krijgen over de toekomstige hoogte van hun canon. Geregeld ontstaat ophef wanneer een contract na de looptijd van vijftig jaar wordt vernieuwd en het bedrag van de canon na hertaxatie van de grondwaarde explosief stijgt. Ook voor het bedrijfsleven en investeerders in transformatieprojecten wil de gemeente meer zekerheid bieden over huidige en toekomstige verplichtingen.

Hypotheken

Het college van burgemeester en wethouders heeft de principes waarop het erfpachtstelsel in Amsterdam is gestoeld herbevestigd, meldt het college deze week. Het stuk van het college is bedoeld als aanzet voor ‘een brede discussie’ over het erfpachtstelsel waar de gemeenteraad om heeft verzocht. Het systeem staat ter discussie nu banken kritischer zijn met het verstrekken van hypotheken. Erfpacht geldt als een risico.

200.000 erfpachtcontracten

Amsterdam geeft sinds 1896 grond uit in erfpacht. Inmiddels is 85 procent van de Amsterdamse grond eigendom van de gemeente en zijn veel Amsterdamse woningeigenaren erfpachter bij de gemeente. De gemeente telt ruim 200.000 erfpachtcontracten.

80 miljoen euro per jaar

De vergoeding voor het gebruik van de grond die de pandeigenaren betalen – de zogenoemde canon – levert de gemeente jaarlijks circa 80 miljoen euro op. Dat geld komt via het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (30 miljoen) en de algemene middelen ten goede aan de hele gemeenschap, stelt het college. De openbare bibliotheek is er bijvoorbeeld mede uit gefinancierd.

Zeggenschap over grond

Een tweede belangrijk voordeel is dat de gemeente als grondeigenaar zeggenschap houdt over het gebruik van de grond en zo maatschappelijk ongewenste ontwikkelingen zoals speculatie kan tegengaan. Erfpacht heeft zodoende een gunstig effect voor heel Amsterdam en haar inwoners, concludeert de gemeente.

Geen mening 

Hoe pandeigenaren daar zelf over denken heeft Amsterdam niet onderzocht, zegt verantwoordelijk wethouder Maarten van Poelgeest. 'Ik ga geen 380.000 inwoners van Amsterdam lastigvallen met deze vraag.' Maar als de gemeente daarover wel een vragenlijst had uitgezet, hadden de meeste ondervraagden waarschijnlijk 'geen mening over erfpacht' als antwoord gegevebn, vermoedt Van Poelgeest.

Afgekocht

'Veel mensen hebben niet het gevoel dat ze de grond van hun appartement huren. Vaak is de erfpacht in het verleden door de projectontwikkelaar voor vijftig jaar afgekocht en in de koopprijs verrekend. Bewoners krijgen daar pas weer mee te maken als de canon wordt herzien.'

Afbouwen 

In Nederland kennen nog enkele tientallen gemeenten, vooral grote steden, het fenomeen erfpacht. Zij bouwen het nagenoeg allemaal af en bieden woningeigenaren de mogelijkheid om de grond onder hun huis te kopen.