1 op 3 aanbestedingen gemeenten niet optimaal

Niet-optimale groep
Dat constateert Henri Meijdam, voorzitter van de Regieraad Bouw Regio Randstad, waarin overheden en bedrijfsleven samen de vernieuwing in de bouw stimuleren. Secretaris van de regieraad Niels Ruijter, tevens regiomanager van Bouwend Nederland, verwijst naar onderzoek van het Aanbestedingsinstituut waaruit blijkt dat aan een derde van de aanbestedingen wel iets schort. ‘Je krijgt zo een niet-optimale groep inschrijvers.’

Omzeteisen te hoog
De regieraad concludeert dat het selecteren voor de gemeente en haar ingehuurde adviseurs vaak nog een te ingewikkelde klus is. De oorzaak zou liggen in een gebrek aan ervaring en inzicht of het vasthouden aan oude patronen. Uit het onderzoek blijkt dat in ruim 15 procent van de openbare aanbestedingen de gevraagde omzeteisen te hoog zijn. Ruijter: ‘Een bouwer die een school moet bouwen voor 6 miljoen moet bijvoorbeeld al vijf scholen gebouwd hebben voor 7 miljoen.’

Teveel referentie-eisen
In een kwart van de gevallen worden teveel referenties gevraagd. ‘Ook de referentie-eisen zijn disproportioneel. Men vraagt om scholenbouw, maar een bedrijf dat wil inschrijven heeft bijvoorbeeld alleen hotels gebouwd. Bouwkundig zijn de verschillen niet groot, maar toch wordt zo’n bedrijf uitgesloten.’ In een derde van de gevallen zijn de eisen aan de marktpartijen zelfs niet objectief te meten. ‘Het gaat dan om eisen die niet normatief zijn vast te leggen, maar subjectief zijn. Ze vragen om een goed doortimmerd plan van aanpak, maar de eisen daarvoor zijn niet meetbaar.’

Gemeente Den Haag
De regieraad houdt op 16 mei een bijeenkomst in Zoetermeer waar de gemeente Den Haag, adviserende ingenieurs en het bedrijfsleven oplossingen bieden aan gemeenteambtenaren die worstelen met de vraag hoe ze tot de beste keuze komen bij de selectie van een bouwbedrijf. Geeft Den Haag dan het goede voorbeeld? ‘Zij hebben veel ervaring en een transparantie houding naar de markt. Of zij beter of slechter dan andere gemeenten zijn, durf ik niet te zeggen.’

Niet aanbestedingsset kopiëren
Ruijter wijst er tot slot op dat er geen blauwdruk is voor aanbestedingseisen. ‘Elk project is anders is. De kunst is om dat iedere keer terug te laten komen in de eisen. Je kunt niet de aanbestedingsset voor de ontwikkeling van een stadsplein kopiëren naar de aanleg van een ringweg. Het gebeurt wel dat gemeenten diezelfde set gebruiken. Als een criterium dan niet goed past, schiet je jezelf als gemeente in je eigen voet en krijg je niet de juiste inschrijvers, terwijl die juist de goede oplossingen en kwaliteit bieden tegen de optimale prijs.’