‘Mobiliteitsbeleid grote steden nodeloos hapsnap’

Bij vrijwel alle grote steden staan bereikbaarheid en leefbaarheid voorop. Maar ze leren nauwelijks van elkaars ervaringen. Dat stelt voorzitter Steven van Eijck van de Mobiliteitsalliantie, waarin zeventien organisaties in de mobilititeitssector zich verenigen (waaronder ANWB, NS, TLN, Bovag en de Fietsersbond). 

Vooral asfalt
Initiatieven om de bereikbaarheid te verbeteren zijn er bij de steden genoeg, stelt Van Eijck. Maar die beperken zich nog te vaak tot infrastructuur (lees: de aanleg van extra wegen) en bovendien wisselen steden nauwelijks best practices uit. ‘De ene stad concentreert zich nog op de auto, een andere op de bus of trein. Vrijwel nergens zie je grote steden de integrale vervoersafweging maken. Die bereik je alleen door de reiziger en het goederenvervoer echt tot vertrekpunt van je beleid te maken.’

App voor vrije parkeerplaatsen
Zo’n best practice is volgens hem om de ov-card ook geschikt te maken om via Green Wheels auto’s te huren of een fiets (in onder meer Amsterdam en Rotterdam al mogelijk). Ook roemt Van Eijck een app die sneller beschikbare parkeerplaatsen in kaart brengt. Nu wordt alleen al in Amsterdam per dag volgens Van Eijck zo’n 50.000 kilometer verreden door auto’s op zoek naar een vrije plek. Ook ziet hij sommige gemeenten succesvol aan de slag met voor de gebruiker gunstige lease-fietsregelingen. ‘60 procent van de forensen woont binnen een straal van 15 kilometer van het werk. Daarvan zou je een veel groter deel tot gebruik van een elektrische fiets moeten kunnen overtuigen.’

Cruiseschip op diesel
Ook op het gebied van leefbaarheid voeren de grote steden volgens Van Eijck nog vaak een opportunistisch beleid. ‘Amsterdam bant de scooter, maar haalt met open armen een op diesel varend cruiseschip het stadscentrum binnen.’ Van Eijck ziet overigens meer in ‘het positief beïnvloeden van gedrag’ (bijvoorbeeld door het daadwerkelijk gebruik van auto’s te beprijzen) in plaats van bepaalde typen vervoer te verbieden.

Leefbaarheid onder druk
In een brandbrief aan de informateur becijfert de Mobiliteitsalliantie dat de drukte op het wegennet tot 2021 met meer dan een derde toeneemt (38 procent). Ook het gebruik van het openbaar vervoer nam de afgelopen jaren al met gemiddeld 2 procent toe; in de steden steeg het met meer dan 5 procent. Zonder aanvullende investeringen komen leefbaarheid en bereikbaarheid van de grote steden volgens de Mobiliteitsalliantie onder druk te staan. Temeer daar verwacht wordt dat de komende vier jaar nog eens 750.000 mensen naar een grote stad zullen verhuizen.

Eén miljard extra
De Mobiliteitsalliantie streeft naar jaarlijks minimaal 1 miljard extra investeringsbudget om de mobiliteit (weg, water en spoor) de komende jaren te verbeteren. Gemeenten zouden volgens Van Eijck daarnaast vaker een beroep kunnen doen op de New Mobility Foundation, die slimme mobiliteitsoplossingen voor kwetsbare groepen financieel en inhoudelijk ondersteunt.