Leegstand winkels loopt terug door verordening

In Winschoten is het aantal leegstaande winkelpanden in twee jaar tijd gedaald van 91 naar 54. Het geheim? Inzet van de leegstandverordening in combinatie met een flankerend actieprogramma.

Minder dan tien gemeenten in ons land hebben een leegstandverordening. Dat het instrument zo weinig wordt ingezet, komt omdat weinigen vinden dat het zoden aan de dijk zet. Het Zeeuwse Sluis deed een dappere poging, maar de gemeenteraad heeft na twee jaar de verordening onlangs weer geschrapt.

Aanloopstraten Winschoten
In Oldambt peinst men er niet over de regeling aan de straat te zetten. Een evaluatie van twee jaar leegstandverordening noemt het instrument uitermate effectief. ‘Onze aanpak werkt’, zegt wethouder Laura Broekhuizen (PvdA). Het instrument wordt in haar gemeente met name ingezet om de functie en de uitstraling van panden in het winkelgebied van Winschoten te versterken. Op het moment dat de gemeente Oldambt, waar Winschoten onder valt, de leegstandverordening inzette, was de leegstand van winkelpanden meer dan 20 procent. In de zogeheten aanloopstraten van de binnenstad was dat zelfs meer dan 50 procent. ‘Sinds de gemeente vanaf maart 2014 met de leegstandverordening werkt, blijkt het aantal leegstaande winkelpanden afgenomen van 91 naar 54. In het kernwinkelgebied staan nu nog 22 winkels leeg en in de aanloopstraten 30. In de aanloopstraten hebben veel winkels een andere bestemming gekregen: die van kantoor of woning.

Twee keer boete
De gemeentelijke stok achter de deur bij inzet van de verordening is de mogelijkheid van het opleggen van boetes voor pandeigenaren die geen kant op willen. ‘Eigenaren zijn vaak van mening zijn dat de overheid hen niet kan dwingen bij langdurige leegstand een gebruiker te aanvaarden. Op grond van de verordening kan zo’n voordracht in uiterst geval dus wel, mits het betreffende gebruik conform de bestemming is’, aldus Gert Jan van ’t Land, inhuurmedewerker van de gemeente. Verder zijn de eigenaren verplicht om de leegstand te melden’, zegt beleidsadviseur ruimtelijke zaken, Geke Löhr. De gemeente past liever geen dwangmiddelen toe. Belangrijkste doel is om in gesprek te komen met eigenaren van leegstaande panden. In Oldambt is twee keer een boete opgelegd omdat eigenaren ook na herhaalde uitnodiging niet naar een leegstandoverleg kwamen.

De afgelopen twee jaar zijn er volgens Löhr met op één na alle eigenaren van leegstaande winkelpanden gesprekken gevoerd. ‘We weten nu niet alleen wie ze zijn, maar ook wat ze willen. Wij kunnen ze vertellen wat er mogelijk is en ze bovendien in contact brengen met potentiële huurders of gebruikers. Bij de gemeente komen regelmatig verzoeken van andere partijen binnen die wat willen beginnen’, zegt ze.

Stadstuintjes
‘Met alleen een leegstandverordening kom je er niet’, zegt Van ’t Land. De gemeente en de provincie hebben geld in het flankerende  actieprogramma gestoken. ‘Wij konden subsidies verstrekken om een duwtje in de rug te geven, bijvoorbeeld voor bedrijfsverplaatsingen. In een aantal gevallen hebben we ook panden opgekocht, gesloopt en er stadstuintjes aangelegd’, vult Löhr aan. De negatieve uitstraling voor de omgeving is daarmee verdwenen. Meer resultaten zijn mogelijk. ‘We zijn nog in gesprek met 23 eigenaren van leegstaande panden. Ook proberen we nog geld van de provincie te krijgen uit het leefbaarheidspotje. Want het probleem is nog lang niet opgelost’, beseft ook wethouder Broekhuizen.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur van vrijdag 11 maart (inlog)