Krappere kas bij bouwprojecten

De bouwsector voelt de gevolgen van de kredietcrisis. Het aantal opdrachten voor de bouw van kantoren en woningen is volgens het Economisch Instituut Bouwnijverheid (EIB) binnen een maand met twaalf procent gedaald. Vanwege de hogere risico’s lopen de financieringskosten van met name woningbouwprojecten snel op, waardoor minder nieuwe projecten van start gaan.

‘Projectontwikkelaars tellen nu hun centen en zijn steeds terughoudender met investeren’, zegt Dé van Riet, woordvoerder van brancheorganisatie Bouwend Nederland. ‘Bij infrastructurele projecten die voornamelijk met overheidsgeld worden gefinancierd is er niet zo veel van te merken, maar in de woningbouw, waar meer instroom is van privaat geld, zie je de opdrachten teruglopen.’ Bouwend Nederland pleit voor overheidssteun, vanwege de grote neveneffecten die de bouwsector heeft op de rest van de economie. Volgens Projectontwikkelaar Bouwfonds Property Development moet die hulp bestaan uit het opknippen van plannen in deelprojecten en tegemoetkomingen bij de berekening van grondprijzen en de aanleg van publieke voorzieningen.

Op peil

Steun aan de sector is ook de inzet van de G4. Volgens wethouder Tjeerd Herrema (PvdA, Amsterdam) lopen anders verschillende projecten in de vier grote steden vertraging op. Concrete projecten wil hij, afgezien van de ontwikkeling van kantoren op de Zuidas, niet noemen.

Herrema vindt dat er preventief moet worden gehandeld om het woningaanbod op peil te houden. Dat kan volgens Herrema onder meer door de overdrachtsbelasting in de Vogelaarwijken te verlagen, de volledige vennootschapsbelasting voor de corporaties in die wijken tijdelijk op te schorten en de Nationale Hypotheek Garantie te verruimen.

Zaanstad is tot 2013 in de weer is met een grootschalige herprofilering van zijn stationsgebied, maar de malaise in de bouwsector leidt er nog niet tot grote ongerustheid. ‘Veel projecten liggen al vast en zijn al voor de kredietcrisis contractueel en politiek afgetikt’, zegt wethouder Hans Luiten (Economische Zaken, PvdA). Vooralsnog gaan de plannen voor onder meer een nieuw stadhuis, bibliotheek, hotel, winkelgebied en woningbouw gewoon door, maar daar kan volgens Luiten verandering in komen als investeerders of ontwikkelaars pas op de plaats maken. ‘Tot nu zie ik geen terugtrekkende beweging, maar dat kan over twee weken natuurlijk anders zijn.’

In Amstelveen leidt de aderlating aan Landsbanki (15 miljoen) niet tot uitstel of afstel van geplande projecten, al gaat de gemeente voorlopig geen grote verplichtingen aan en wordt de begroting opnieuw bekeken. ‘We hadden het geld niet meteen nodig, het was een reserve-risicobuffer’, zegt de Amstelveense wethouder Frans Hellendall (Financiën, VVD). De provincie Noord-Holland (78 miljoen) liet al eerder weten dat het miljoenenverlies geen directe gevolgen heeft. Op Texel is er wel degelijk reden tot zorg. De eilandgemeente stalde 8 miljoen euro in IJsland. Dat geld was gereserveerd voor de bouw van een nieuw gemeentehuis en de nieuwbouw van een school.