‘Innovatie in topregio’s beter ondersteunen’

Provincies en gemeenten kunnen veel meer doen om hun innovatieve regionale hotspots te laten groeien. Financiële en planologische ondersteuning is zeer welkom, maar regionale overheden kunnen ook partijen bijeenbrengen en kennis bundelen. Als ze maar niet denken dat ze zelf een hotspot kunnen creeëren.

Meer dynamiek teweegbrengen

Gisteren overhandigde de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (Awti) het advies Regionale hotspots, broedplaatsen voor innovatie aan bewindslieden van Economische Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De regering moet hotspots van nationaal belang aanwijzen, is de boodschap van dat advies. Maar ook voor gemeenten en provincies bevat het stuk aanbevelingen. Zij kunnen met betere ondersteuning meer dynamiek teweegbrengen in hun hotspots.

Creatieve urbane hotspot

Bekende hotspots zijn Brainport Eindhoven, Kennispark Twente en Leiden Bio Science Park. Maar Nederland telt er veel meer. Afhankelijk van welke definitie wordt gebruikt – van campussen tot bedrijvenclusters die verbonden zijn aan een kennisinstelling – loopt de teller op naar dertig tot zestig hotspots, onder te verdelen in drie types: de creatieve urbane hotspot, de engineering hotspot en de wetenschapsgedreven hotspot.

Topsectorenbeleid

Het advies komt dan ook voort uit de groeiende belangstelling voor de grote rol die steden en regio’s spelen bij economische en maatschappelijke ontwikkeling van een land. Steden kunnen door hun pragmatische aanpak meer bereiken dan de centrale overheid, die onmachtig is en door politieke verdeeldheid verlamd, blijkt uit studies in Noord-Amerika. Het zijn de steden die de kansen oppakken. De Europese Commissie stimuleert dat regio’s zich onderscheidend ontwikkelen en ook Nederland heeft de afgelopen jaren, onder andere met het topsectorenbeleid, ingezet op regionale hotspots voor innovatie.

Zorgen voor werkgelegenheid

Hotspots zijn goed voor economische groei en innovatiekracht van een land, blijkt uit diverse onderzoeken. Ze zorgen voor werkgelegenheid en stimuleren onderzoek en investeringen. De rol van de overheid daarbij is afhankelijk van de fase waarin de hotspot zich bevindt: opkomst, groei of transitie (eventueel neergang). Iedere levensfase vergt specifieke steun, stelt de adviesraad.

Zelforganiserend vermogen ondersteunen

Wat overheden vooral niet moet denken, is dat ze een goed idee voor een hotspot kunnen kopiëren naar hun eigen regio. ‘Veel overheden denken dat ze zelf in staat zijn om een hotspot te creëren. Maar dat werkt zo niet´, zegt Luc Soete, rector magnificus van de universiteit van Maastricht en voorzitter van de projectgroep die het advies opstelde. 'De kracht van hotspots is juist hun zelforganiserend vermogen. Overheden moeten die dynamiek ondersteunen.’

Rol provincie investeren in kennis

Provincies en gemeenten kunnen een hotspot financieel en planologische ondersteunen, maar moeten ook hun rol als intermediair niet vergeten, zegt Soete. In sommige gevallen werken de lokale overheid en het bedrijfsleven al goed samen, bijvoorbeeld aan een greenport, maar ontbreekt nog de link met kennisinstellingen. ‘Provincies voelen zich steeds meer geroepen om een rol te spelen in het investeren in kennis. Dat kunnen ze hiermee uitstekend doen.’