Grote stad wacht ingrijpende verandering

Om goed te kunnen anticiperen op nieuwe ontwikkelingen in de komende dertig jaar moeten de G32-steden ‘vergaand veranderen, slim verschillen en duurzaam verbinden’. Dat staat in de deze week verschenen, gelijknamige trendstudie die Platform 31 maakte in opdracht van de G32. Volgens de onderzoekers zijn de veranderingen in de komende dertig jaar even ingrijpend als die in de afgelopen drie eeuwen. 

Acht trends

In de acht trends die de onderzoekers signaleren, constateren ze onder meer dat de bevolking aanzienlijk vergrijst (‘honderdplussers zijn de snelst groeiende leeftijdsgroep’) en etnisch meer divers wordt. Ook voorzien ze toenemende verschillen tussen steden en regio’s, en ook binnen steden. En verder zal de cybersecurity de toename van de cybercriminaliteit niet kunnen bijbenen. ‘Niet allemaal even verrassende conclusies’, erkent de Leeuwarder burgemeester Ferd Crone, tevens voorzitter van de G32. ‘Maar de veelheid aan ontwikkelingen en de snelheid waarmee die op ons afkomen verrast wél. Ook is het goed om niet alleen twee of vier jaar vooruit te kijken, maar je ook eens te focussen op een langere termijn.’

Daily urban systems
Crone leest in het rapport vooral een pleidooi voor ‘daily urban systems’. ‘Je zag de afgelopen tijd al steeds meer regionale samenwerking ontstaan, onder meer in de vorm van veiligheidsregio’s, de RUD’s en in het sociale domein. De komende jaren zal die ontwikkeling alleen maar sterker worden. Kleinere gemeenten kunnen alle uitdagingen die op hen afkomen niet aan, en de grote steden kunnen niet zonder hun kleinere buurgemeenten. Ik voorzie dat er uiteindelijk veertig tot vijftig van dergelijke urban systems zullen overblijven.’ In het rapport wordt geconcludeerd dat de bestuurlijke structuur daar nog niet klaar voor is. ‘Het valt niet uit te sluiten dat de ontwikkeling daarbij toe gaat naar méér variatie, méér flexibiliteit en minder vrijblijvendheid in de bestuurlijke arrangementen. Daarbij moet de overheid verschillende sturingsvormen kunnen combineren.’

Losgekoppelde criminelen
Over twee ontwikkelingen maakt Crone zich de meeste zorgen. Op de eerste plaats is dat de criminaliteit. ’Kijk je alleen naar de jaarlijkse cijfers dan lijkt die te dalen. Maar er is een uitgebreid circuit van criminelen aan het ontstaan die helemaal losgekoppeld leven van de samenleving. Dat lijkt zich nu nog vooral in Noord-Brabant af te spelen, maar daar krijgen alle grote steden in de toekomst mee te maken. Een gevaarlijke ontwikkeling.’ Wijkteams, als oren en ogen van de stad, zouden volgens Crone een rol kunnen spelen in de bestrijding van die trend.

Soort zoekt soort
Daarnaast kaart Crone de toenemende segregatie aan. ‘De neiging bestaat nu eenmaal om je als burger te omringen met vergelijkbare personen. Soort zoekt soort, ja. Maar veel kwetsbare groepen hebben daarin helemaal geen keus. Het is onze taak als bestuurders om voor hun emancipatie te zorgen, voor meer verbinding. Samen met de burgers moeten we nieuwe modellen vinden voor solidariteit.’