Drukte in Katwijk over unieke verborgen tunnel

Uniek in Nederland, of een gevaar voor de zeewering? Gemeente Katwijk en het Hoogheemraadschap van Rijnland zijn het oneens over de monumentale waarde van een onzichtbaar tunneltje aan het strand.

Ontsnappingsroute
In 1933 werd voor de TBC-patiënten van het Katwijks Zeehospitium een tunneltje gegraven. Zo konden ze makkelijk van het verzorgingsterrein naar het strand en terug. In de Tweede Wereldoorlog bood de tunnel – middenin het Duitse verdedigingswerk de Atlantikwall - een ontsnappingsroute naar Engeland. Later raakte het in de vergetelheid en verdween de tunnel onder een dikke laag zand, pal naast de boulevard.

Monument
Inmiddels staat het object weer volop in de schijnwerpers. Figuurlijk dan, want nog steeds is het onzichtbaar en onvindbaar voor publiek. Maar afgelopen voorjaar besloot het college van B&W in Katwijk de tunnel tot gemeentelijk monument te verklaren.

Veiligheidsrisico
Daar maakte het Hoogheemraadschap van Rijnland (HHR) bezwaar tegen. De bouwkundige staat van het tunneltje is bij geen van de partijen bekend. Daarmee is het onzeker of de tunnel een veiligheidsrisico vormt voor de kustbescherming van Katwijk, één van de tien zwakke schakels langs de Nederlandse kust. Bij een zware storm zou de aanwezigheid van een betonnen object in de zeewering de afslag van zand kunnen verergeren, vreest het HHR.

Niet zichtbaar, niets waard?
Het hoogheemraadschap trekt de monumentale waarde van de tunnel in twijfel, omdat deze niet zichtbaar is. Archeologische objecten zijn over het algemeen niet zichtbaar, reageert het college, maar dat zegt niets over de waarde. Met een mooi bord zouden trouwens best de locatie en historie van de tunnel onder de aandacht van het publiek kunnen worden gebracht, denkt het college.

Uniek
De Katwijkse monumentencommissie noemt de cultuurhistorische waarde van het tunneltje zeer hoog, ook al zijn de gaafheid en architectonische waarde moeilijk vast te stellen. Het is uniek in Nederland, aldus de commissie.

Nader onderzoek
Hoewel de bezwarencommissie adviseert het besluit te heroverwegen, blijft het college erbij dat er een prima beslissing is genomen. Wel stelt de gemeente voorop dat, mocht uit nader onderzoek naar de kustverdediging blijken dat de tunnel echt een gevaar voor de veiligheid oplevert, er alsnog maatregelen worden genomen. De openingen kunnen worden dichtgemaakt en als het niet anders kan, kan de tunnel met een omgevingsvergunning worden gesloopt. Maar voorlopig houdt Katwijk een unieke, onzichtbaar monument.