Drie bruggen in het centrum, heb je die echt nodig?

Hoe gemeenten hun eigendommen in de openbare ruimte beter kunnen beheren? De duurzame trend van “ontspullen” is een oplossing: heb je al die bruggen echt nodig? Tips uit Almelo.

Vervanginswaarde: een miljard 

De bezittingen van de gemeente Almelo in de openbare ruimte hebben een vervangingswaarde van een miljard euro. De kwaliteit van wegen en kunstwerken is door de bank genomen matig, voor openbare verlichting en speeltuinen zelfs laag. Zeker dertig van de 231 kunstwerken verkeren in erbarmelijke staat - één brug moest zelfs worden afgezet -, en ook voor de rest eindigt de levensduur de komende decennia. Vervangingsbudget voor wegen en bruggen is er niet; het onderhoudsbudget zal aanzienlijk omhoog moeten om de achterstand in te lopen. En oh ja, Almelo staat onder preventief financieel toezicht.

Over een andere boeg

Met deze elevatorpitch mag Peter Leferink, manager beheer openbare ruimte, het gemeentebestuur van Almelo overtuigen van de noodzaak om beheer en vervanging van de gemeentelijke eigendommen in de openbare ruimte over een andere boeg te gooien. En hij is niet de enige met deze schone taak. De piek aan vervangingsinvesteringen in de openbare ruimte blijkt veel gemeenten te overvallen, zo komt naar voren uit de peiling die Binnenlands Bestuur onlangs hield onder ruim honderd gemeenten. Hoewel de meeste gemeenten de piek zien aankomen, hebben ze weinig zicht op wat er precies moet gebeuren en heeft de helft er onvoldoende geld voor gereserveerd.

Ondergewaardeerd beleidsterrein

Dat gemeenten zich hebben laten verrassen, verbaast Leferink niet. Hij werkte eerder in de private sector en ziet bij veel gemeenten dezelfde trend. 'Openbare ruimte is als beleidsterrein ondergewaardeerd. Het is altijd als een verlengstuk van de uitvoering beschouwd en vaak is vooraf weinig overleg met de collega's van financiën over de gevolgen van bepaalde keuzes.' Het jaarlijkse budgetsysteem draagt evenmin bij aan het behalen van de (langere)termijndoelstellingen, stelt Leferink. ‘Bij veel gemeenten zie je dat het jaarbudget opgemaakt wordt, omdat je dat geld anders het jaar erop kwijt bent. Een cruciale denkfout die aanzet tot het verbranden van middelen aan de verkeerde doelen. Je moet juist werken vanuit een meerjarenprogramma om de doelen van het bestuur te verwoorden in toekomst– en prestatiegerichte opgaven voor beheer.’ 

Lees deze week in Binnenlands Bestuur nr. 9 de tips van Almelo over assetmanagement.