CO2-uitstoot wegbeheer verlagen? Stimuleer fiets en ov

Provincies kunnen minder maaien om de CO2-uitstoot van wegbeheer te verlagen, of de verlichting dimmen. Maar het grootste deel van de CO2-footprint zit in het beton, staal en asfalt van de weg zelf. Moeten provincies dan maar geen wegen aanleggen of vervangen? Of, nog beter, hun inwoners uit de auto krijgen?

Verbruik in 2014 

In opdracht van de Dienst Beheer Infrastructuur van de provincie Zuid-Holland deed advies- en ingenieursbureau Royal HaskoningDHV onderzoek naar de uitstoot van CO2 en het energieverbruik bij het uitvoeren van het beheer en onderhoud van provinciale infrastructuur: wegen en fietspaden, inclusief kunstwerken zoals viaducten en tunnels. Op basis van CO2-footprintberekeningen van aanleg en het energieverbruik van zaken als verlichting langs wegen is bekeken hoe groot de CO2-uitstoot en het verbruik in 2014 waren en wat de ontwikkeling sinds 1990 is geweest.

Blijven hangen in wat ze doen

Betere productietechnieken en energiebesparing in de wegenbouwsector hebben veel goeds gedaan, constateert Jos Schild, projectleider vanuit het onderzoeksbureau. Hoewel het materiaalgebruik voor de wegen is toegenomen tussen 1990 en 2014 - meer en bredere wegen -, nam de footprint af. Gelukkig maar, zegt Schild: ‘Het grootste deel van de footprint voor beheer en onderhoud zit in de wegen en dan met name de toepassing van beton, staal en asfalt.’ Die materialen zijn volgens hem verantwoordelijk voor 90 procent van de CO2-emmissie. ‘Er worden wel nieuwe producten ontwikkeld, maar overheden zijn geneigd om te blijven hangen in wat ze al lang doen. Zo gebruiken we al honderd jaar zwart asfalt, terwijl een lichtgekleurde weg veel minder warmte afgeeft. Zeker bij parkeerplaatsen is dat goed voelbaar: een plak asfalt is veel minder prettig dan een grasvlakte.’

Minder maaien kan niet

De overige 10 procent komt voor rekening van de dieseltrekkers die de bermen maaien en het stroomverbruik voor verlichting en verkeerslichten. Op die terreinen heeft Zuid-Holland al stappen gezet, volgens Schild. De provincie is overgestapt op groene stroom en maait de bermen nog maar twee keer per jaar. ‘Minder kan echt niet, voor het zicht van verkeersgebruikers. Je zou nog wel kunnen denken aan andere gewassen, die helemaal niet gemaaid hoeven worden, of elektrische maaivoertuigen.’

Gebruikers vooral verantwoordelijk

Het zijn druppels op een gloeiende plaat, erkent Schild. De footprint voor het beheer en onderhoud is minimaal vergeleken met de footprint van de gebruikers van de weg, concludeert hij. ‘Gebruikers van de wegen in Zuid-Holland zijn verantwoordelijk voor bijna het gehele aandeel van de CO2-footprint voor transport in de provincie, zo’n 10 procent. De weg zelf heeft – met een levensduur van tachtig jaar - een bijdrage van 0,02% per jaar.’

Liever de fiets

Provincies die hun CO2-uitstoot van infrastructuur willen verlagen, kunnen dus beter de fiets, trein en bus stimuleren? Schild: ‘Ja, dat zou een logische gedachte zijn. De gebruiker beïnvloeden is veel rendabeler dan op een ander type asfalt overstappen. Dit rapport is dan ook zeker interessant voor de afdeling mobiliteit.’ Volgens Schild is een combinatie van maatregelen de beste strategie. ‘Je moet eigenlijk alles doen: De fiets, het openbaar vervoer en thuiswerken stimuleren, maar ook energiezuinige lampen langs de weg, het licht uit als er niemand rijdt en innoveren met asfalt.’